دانه کتان

تخم کتان که گهگاه به آن تخم بزرک نیز می‌گویند، منبعی سرشار از مواد مغذی مثل فیبر، منگنز، ویتامین B1، اسید چرب آلفا لینولنیک، و امگا ۳ می باشد.

این تخم، از درخت کتان گرفته می‌گردد، درختی قدیمی که در مصر باستان و چین بار می‌آید. تخم کتان منبعی برای چربی سالم، آنتی اکسیدان، و فیبر می باشد.

تحقیقات گذشته یافته‌اند که این تخم می‌تواند در کم شدن خطر ابتلا به دیابت، سرطان و بیماری‌های قلبی هم موثر باشد.

پادشاه شارلمانی در قرن هشتم، شدیدا به مزایای سلامتی تخم کتان ایمان داشت، بدین سوی علاقه ی داشت اشخاص وفادار به وی از این تخم مصرف کنند. و به سوی اینکه از این مبحث اعتماد پیدا کند، قانونی در این مورد تصویب نموده بود!

نام لاتین و علمی درخت کتان، Linum usitatissimum، به معنی «مفیدترین» می باشد.

این مطلب، قسمتی از سلسله مقالاتی می باشد که در زمینه مزایا خوراکی‌های پرطرفدار حول‌ی سلامتی می‌گویند. و حاوی مشخصات تغذیه‌ای تخم کتان، خواص درمانی مربط با خوردنش، و اگر چه عوارض جانبی این تخم می‌باشد.

برای اینکه از حداکثر مزایا تخم کتان مصرف مند شوید، می بایست آنرا بصورت آسیاب شده بخرید، و یا حداقل پیش از مصرف، آسیابشان نمایید. چرا که تخم جامع، شاید بدون اینکه هضم گردد، از راه دستگاه گوارش دفع گردد.

مشخصات تغذیه‌ای تخم کتان

دو نوع اساسی تخم کتان وجود دارد، تخم کتان طلایی و تخم کتان قهوه‌ای. مشخصات تغذیه‌ایشان بی نهایت مثل نیز می باشد، و هر دوشان نیز به اندازه‌ی نیز شامل اسیدهای چرب امگا-۳ می باشند.

اتحادیه تغذیه‌ی آمریکا بر ضرورت این ماده‌ی غذایی مورد غفلت اصل شده پافشاری دارد. این اتحادیه ابراز نموده که تخم کتان نه فقط منبعی عالی برای ۲ اسید چرب مورد احتیاج سلامت بدن می باشد (به این معنا که اسید لینولئیک و اسید آلفا لینولنیک)، بلکه منبعی سرشار از فیبر و مواد مغذی و ویتامین‌ها هم به محسوب می‌رود.

تخم کتان کلسترول و سدیم زیاد کمی نیز دارد.

بها غذایی تخم کتان در هر ۲۰ گرم (یا ۲ قاشق غذاخوری):

انرژی – ۵۴.۷ کیلوکالری (میزان در روز = ۳%) کربوهیدرات – ۳.۰گرم ( میزان در روز = ۱%)
قند – ۰.۲گرم فیبر غذایی – ۲.۸گرم ( میزان در روز = ۱۱%)
چربی – ۴.۳گرم ( میزان در روز = ۷%) چربی اشباع- ۰.۴گرم ( میزان در روز = ۲%)
چربی اشباع نشده – ۰.۸گرم چربی غیر اشباع- ۲.۹گرم
پروتئین – ۱.۹گرم ( میزان در روز = ۴%) تیامین (ویتامین B1) – ۰.۲میلیگرم ( میزان در روز = ۱۱%)
ریبوفلاوین ۰.۰میلیگرم نیاسین (ویتامین B3) – ۰.۳میلیگرم ( میزان در روز = ۲%)
اسید پانتوتنیک (B5) – ۰.۱میلیگرم ( میزان در روز = ۱%) ویتامین B6 – 0.0میلیگرم
فولات – ۸.۹میکروگرم ( میزان در روز = ۲%) ویتامین C – 0.1میلیگرم ( میزان در روز = ۰%)
کلسیم – ۲۶.۱میلیگرم ( میزان در روز = ۳%) آهن – ۰.۶میلیگرم ( میزان در روز = ۳%)
منیزیم – ۴۰.۲میلیگرم ( میزان در روز = ۱۰%) فسفر – ۶۵.۸میلیگرم ( میزان در روز = ۷%)
پتاسیم – ۸۳.۳میلیگرم ( میزان در روز = ۲%) زینک – ۰.۴میلیگرم ( میزان در روز = ۳%)

تخم کتان سرشار از این‌هاست:

لیگنان

لیگنان، یکی از کلاس‌های اکثر‌ی فیتواستروژن هاست. ترکیباتی شیمیایی مشابه استروژن و دارای خواص آنتی اکسیدانی می باشد، که می‌تواند با رادیکال‌های آزاد بدنتان مقابله کند. تخم کتان یکی از خوب ترین منابع لیگنان می باشد (۰.۳ تا گرم در هر ۱۰۰ گرم).

در تحقیقی در ژورنال Critical Reviews، به این دستاورد رسیده‌اند که برنامه‌های غذایی شامل لیگنان، می‌توانند برای سلامتی زیاد پر فایده باشند، مخصوصا در صورتی که یک عمر به این برنامه غذایی چسبیده شوید.

فیبر

تخم کتان سرشار از فیبر محلول (قابل حل در آب) و فیبر غیر محلول (غیر قابل حل در آب) می باشد. به نقل از‌ی مایو کلینیک، فیبر محلول، در آب حل شده و ماده‌ی ژل مانندی می‌سازد که به کم شدن کلسترول و قند خون یاری خواهد کرد.

در حالیکه فیبر غیر محلول، در نظام گوارش شما حمل شده و موجب خواهد شد تا چیزها در دستگاه گوارش شما سریعاً حرکت کنند. بدین ترتیب گوارشتان روان خواهد بود.

اسیدهای چرب امگا-۳

این چربی، جزو چربی‌های نیکو بوده و زیاد نیز برای قلب سودمند می باشد. این اسیدهای واجب برای بدن، قابل طراحی برای بدن نیست و فقط از راه مواد غذایی برای بدن آماده خواهد شد.

خواص تخم کتان

خواص درمانی و پر فایده‌ی مصرف تخم کتان، تا به حال بطور جامع شناخته نشده می باشد، ولو زیادی از فوایدی که در اکنون حاضر حول‌ی تخم کتان ادعا می‌گردد، فاقد ارزش علمی می باشد. با اینحال تحقیقات تازه، نشان می‌دهند که تخم کتان می‌تواند آن خوراکی اعجاب انگیزی که بی نهایت‌ها ادعا می‌کنند باشد.

گل دانه کتان

خواص تخم کتان برای سلامتی از این قرار می باشد:

تخم کتان و حفاظت در مساوی سرطان:

مصرف تخم کتان، شاید از شما در مساوی سرطان سینه، پروستات و روده محافظت کند. برداشت می‌گردد که تخم کتان، بخاطر اینکه شامل امگا-۳ می باشد، مانع چسبیدن سلول‌های بدخیم به بقیه سلول‌ها شده، و بدین ترتیب از رشد سلول‌های سرطانی پیشگیری می‌کند.

بعلاوه، لیگنان هم خاصیت ضد رگ زایی داشته و از رشد تومورها به کمک‌ی تشکیل عروق خونی، پیشگیری می‌کند. یک پژوهش آمریکایی که در سی و چهارمین میتینگ سالیانه‌ی اتحادیه سرطانشناسی بالینی آمریکا نقشه گردید، روشن کرد که مصرف تخم کتان می‌تواند از رشد تومور سرطان پروستات پیشگیری نماید.

دکتر وندی دیمارک وانفرید، سرپرست این پژوهش می‌گوید که گروه ما، از اینکه تخم کتان تاثیری محافظتی بر سرطان پروستات گذاشت، شگفت زده شد.

تخم کتان و کم شدن کلسترول

محققان مرکز تحقیقات سلامت و تغذیه‌ی دانشگاه ایالتی آیووا، دریافتند که حد کلسترول در بین مردمانی که در برنامه‌ی غذایی‌شان تخم کتان وجود دارد، پایین‌تر می باشد. سوزان هندریچ، سرپرست این پژوهش، می‌گوید: مردمانی که نمی‌توانند موردی مثل به Lipitor مصرف کنند، تخم کتان می‌تواند بخشی از مزایا کم شدن کلسترول چنین داروهایی را برایتان آماده کند.

تخم کتان و جلوگیری از گر گرفتگی

تحقیقی که در هفته نامه‌ی اتحادیه انکولوژی به چاپ رسیده می باشد، نشان می‌دهد که مصرف یک برنامه‌ی غذایی شامل تخم کتان، می‌تواند احتمال ابتلا به گر گرفتگی در دوران یائسگی زنان را کم شدن دهد.

دکتر پرودی دستاورد گیری می‌کند که: نه فقط بنظر می‌رسد که تخم کتان در کم شدن احتمال ابتلا به گر گرفتگی سودمند می باشد، بلکه فوایدی برای روان مصرف کننده نیز دارد.

تخم کتان و بهبود حد قند خون

بر طبق تحقیقات منتشر شده در هفته نامه‌ی Nutrition Research، شواهد زیادی نشان داده می باشد که مصرف تخم کتان بصورت در روز، قند خون را در مردان و زنان چاقی که پیش دیابت دارند، تحت کنترل در خواهد آورد.

تخم کتان و حفاظت در مساوی اشعه‌ها

محققان دانشکده‌ی پزشکی پرلمن دانشگاه پنسیلوانیا، نشان داده‌اند که حفظ یک برنامه‌ی غذایی حاوی تخم کتان، می‌تواند از پوست شما هم در مساوی اشعه‌ها محافظت کند.

این محققان به این دستاورد رسیده‌اند که تخم کتان از آنجایی که آنتی اکسیدانی قدرتمند می باشد، و خواص ضد التهابی شناخته شده‌ای نیز دارد می‌تواند بخوبی در مساوی اشعه‌ها از بدن شما حفاظت نماید.

عوارض تخم کتان

با وجود اینکه تحقیقات در زمینه مصرف تخم کتان در دوران بارداری، کمیاب می باشد، خانم‌های باردار دائم می بایست جانب احتیاط را رعایت کنند، و از آنجایی که تخم کتان خواص شبه استروژنی دارد، از مصرف آن دوری کنند.

علاوه بر این به اعتقاد مرکز پزشکی دانشگاه مریلند کسانی که به انسداد روده مبتلا می باشند نیز می بایست از تخم کتان دوری کنند، چرا که سرشار از فیبر می باشد.

عوارض جانبی مصرف تخم کتان:

  • نفخ
  • درد معده
  • وضعیت تهوع
  • یبوست
  • اسهال