چگونه می‌توان ورم لثه را کاهش داد؟

در صورتی که نواحی اطراف دندان‌های شما غیر طبیعی غول پیکر به نظر می‌رسد و یا لکه‌های قرمز غیرمعمول در آنان وجود داشته باشد، امکان دارد دچار ورم لثه شده بمانید. در صورتی که چه هیچ وقت خوشایند نیست، لثه‌های متورم یک مسئله متداول در دندانپزشکی می باشد که در صورتی که زود به آن دقت گردد، به آسانی قابل بر طرف می باشد.

قسمت ابتدا تسکین لثه‌های متورم

1. خاطر لثه‌های متورم خویش را معرفی نمایید

 به دلایل گوناگون، لثه‌ها متورم می‌شوند. اگر چه در زیادی از مسائل، این بیماری می‌تواند لوگو‌ای از بیماری لثه باشد. خیلی حائز ضرورت می باشد که خاطر تورم را معرفی نمایید، تا بتوانید کانال درست برای درمان را جست و جوی نمایید( یا مراقب لثه‌های خویش در خانه بمانید یا یک قرار ملاقات با دندانپزشک داشته بمانید). بعضی از دلایل شایع عبارتند از:

• راهکار‌های اشتباه مسواک زدن یا نخ‌دندان کشیدن: در زیادی از مسائل، لثه‌های متورم دستاورد بهداشت دهان و دندان ضعیف می باشد، جایی که پلاک اجازه ابداع انباشته شدن بین دندان‌ها و خط لثه را می‌دهد. برای بر طرف این مساله، مورد نیاز می باشد که دندان‌ها را به طور تمام مسواک بزنید و مرتباً نخ‌دندان بکشید تا پلاک اضافی آن رفع گردد. علاوه بر این، زیادی از اشخاص که از نخ‌دندان استفاده می‌کنند، این فعالیت را به شدت فرجام می‌دهند که همین مطلب می‌تواند موجب ورم در لثه گردد.
• ژنژیویت و پریودنتیت (التهاب لثه): در صورتی که بهداشت دهان و دندان حفظ نشود، بیماری‌های لثه همچون: ژنژیویت (Gingivitis) و پریودنتیت (periodontitis) به آسانی می‌تواند گسترش پیدا کند. ژنژیویت، صورت شدیدتری می باشد و در شکل ابتلای زودهنگام، قابل برگشت می باشد. از طرف به جز آن، پریودنتیت جدی‌تر می باشد و می‌تواند منتهی به از دست رفتن دندان گردد. در صورتی که لثه‌ها به رنگ قرمز، براق و متورم به نظر می‌رسند، پس ژنژیویت لثه دارید. قسمت‌ی بعدی بررسی لثه و از بین رفتن استخوان فک می باشد که پریودنتیت را تعریف می‌کند. در صورتی که شک دارید که امکان دارد هر یک از این بیماری‌های لثه را داشته بمانید، می بایست با یک دندانپزشک مذاکره نمایید.
• زخم‌های دهان: زخم‌های دهان که روی لثه‌ها ابداع می‌شوند، می‌توانند منتهی به درد و تورم شوند. عموماًً از لحاظ ظاهری می‌توانید زخم‌های دهان که به آفت (canker sores) هم شناخته می‌شوند را تشخیص دهید. آنان یک مرکز سفید و لبه‌های قرمز دارند. زخم‌های بیشتر دهان می‌توانند همزمان ظاهر شوند، ولی عموماًً قابل درمان و غیر مسری می باشند.
• شیمی درمانی: یکی از عوارض ناخوشایند شیمی درمانی، لثه‌های دردناک، متورم و خون‌آلود می باشد. در کنار این به علت ضعف نظام ایمنی بدن، می‌تواند موجب رشد زخم‌های دردناک در لثه‌ها گردد. اگرچه این علائم رفع می‌شوند اما در صورتیکه روند شیمی ‌درمانی باقی مطلب داشته باشد، آنان متوقف نخواهند شد.
• تنباکو: سیگار کشیدن و استفاده از بقیه محصول ها تنباکو، عموماًً به لثه‌های دردناک و متورم منتهی می‌گردد. در حقیقت، کسانی که از دخانیات استفاده می‌کنند به مراتب زیادتر از اشخاص غیر سیگاری در معرض ابتلا به بیماری لثه می باشند. در دستاورد، نخستین گام در بر طرف لثه‌های متورم، ترک سیگار می باشد.
• هورمون‌ها: لثه‌های متورم، امکان دارد دستاورد فزونی ناگهانی آزادسازی هورمون‌ها باشد که جریان خون به لثه‌ها را فزونی می‌دهد. این هورمون‌ها، در بر دارنده نکاتی می باشند که در دوران بلوغ، قاعدگی، بارداری و یائسگی ساخت می‌شوند. مصرف قرص ضد بارداری هم می‌تواند این هورمون‌ها را آزاد کند.

2. به آرامی با استفاده از حرکات چرخشی و دایره‌ای مسواک بزنید و از عمل یک‌سویه بپرهیزید

 مسلماًً سطوح جویدگی، جلوها و بخش‌های پشت دندان (در کنار بیان) را مسواک بزنید، چرا که زیادتر در بر دارنده دندان‌های پایین و بالا می باشند. همانطور که در بالا اطلاق شد، لثه‌های متورم اکثراً می‌توانند دستاورد‌ی پلاک ساخته شده روی دندان‌ها باشند. خوب ترین سناریو، حذف پلاک و پیشگیری از بیماری لثه می باشد، چون به آسانی با مسواک زدن ملایم می‌توانید مساله ابداع شده را تماماً رفع نمایید. شما می بایست حداقل 2 بار در روز، صبح و زمانه، دندان‌های خویش مسواک بزنید.

• از یک مسواک نرم نایلونی بهره ببرید. این فعالیت به طور موثر دندان‌ها را بدون ابداع سوزش زیادتر، تمیز می‌کند. از مسواک زدن با برس متوسط ​​یا سخت اجتناب نمایید، چرا که می‌توانند موجب ورم زیادتر لثه شوند و در ضمن می‌توانند مینای دندان را از بین ببرند و خراش دهند.
• نه اینکه مسواک زدن محکم‌تر به معنای خوب تر مسواک زدن می باشد. لثه‌ها، از بافت ظریف ساخته شده‌اند. پس مسواک زدن بیشتر از مقدار محکم، موجب آسیب زیادتر به لثه‌ها خواهد شد. از مسواک زدن در حرکتی شدید به عقب و جلو که از شیار بین دندان‌ها پیروی نمی‌کند، خودداری نمایید.
• یک راهکار مسواک زدن نامناسب که از نیروی افزون استفاده می‌کند هم خطرناک می باشد. زیادی از بیماران پس از مسواک زدن بیشتر از مقدار سخت، در معرض تحریک ریشه و فزونی حساسیت قرار خواهند گرفت.
• یک خمیر دندان محافظت از لثه را گزینش نمایید که برای هم یاری به جلوگیری از ژنژیویت لثه اجرای شده می باشد. بیشتر برندهای با اهمیت خمیر دندان، یک نسخه مبارزه با ژنژیویت لثه ساخت می‌کنند.

3. روزی یک مقام بین دندان‌های خویش را نخ‌دندان بکشید

کشیدن نخ‌دندان به شکل در روز، پلاكی را كه مسواك نمی‌تواند به آن دسترسی داشته باشد را از بین می‌برد، ولی از کشیدن نخ‌دندان زیادتر از این خودداری كنید، چون این مطلب موجب تحریک زیادتر لثه‌ها می‌گردد.

• نخ‌دندان به دست زیادی از انسان ها نادیده گرفته می‌گردد، ولی در ضمن کسانی که نخ‌دندان می‌کشند امکان دارد با فرجام این فعالیت موجب تشدید لثه‌های متورم خویش شوند. از محکم کشیدن نخ‌دندان در بین دندان‌های خویش اجتناب نمایید، چون این فعالیت می‌تواند به بافت شکننده لثه آسیب برساند. در مقابل، سعی نمایید نخ را با توجه بین دندان‌ها بکشید و به جست و جوی منحنی هر دندان حرکت دهید.

4. دهان خویش را با محلول آب نمک بشویید

شستشو با محلول آب نمک، از قدیمی‌ترین ترفندهاست که می‌تواند لثه‌های متورم را کم شدن دهد. این راهکار، تا الان نیز یکی از مؤثرترین راهکار‌ها به حساب می‌آید. نمک، به منزله ی یک ماده ضدباکتری عمل می‌کند، دهان آلوده و لثه‌های ملتهب را تسکین می‌دهد.

• غرغره آب نمک: محلول آب نمک را درست نمایید. یک قاشق چای‌خوری نمک معمولی را در یک فنجان آب گرم حل نمایید. آن را در دهان خویش، بین دندان‌ها بچرخانید تا به لثه برسد. آب نمک را قورت ندهید و از آن به منزله ی دهان‌شویه بهره ببرید.
• محلول آب نمک هم، می‌تواند برای تسکین گلودرد و همینطور از آن برای تمیز کردن پیرسینگ  (کاشت نگین دندان) و ضدعفونی کردن زخم‌ها استفاده گردد.
• در کنار این می‌توانید از آب داغ بهره ببرید، تنها مراقب بمانید که دهان شما نسوزد.

5. از کمپرس گرم و سرد بهره ببرید

 از کمپرس‌های گرم و سرد، می‌توان برای تسکین ساده و سریع لثه‌های متورم و دردناک استفاده کرد. کمپرس گرم، برای تسکین درد سودمند می باشد. در حالیکه کمپرس سرد، به طور موثرتر موجب کم شدن ورم می‌گردد. کمپرس‌ها را چسبیده به شکل خویش نگه دارید تا روی لثه‌ها قرار گیرند، چون این وضعیت تحریک‌کنندگی کمتری دارد. بدین معادل که با تحول ناگهانی دما، از تحریک زیادتر لثه‌ها پیشگیری می‌کند.

• برای ابداع یک کمپرس گرم: یک حوله تمیز را در آب گرم (نه داغ) خیس نمایید، آبی اضافی آن را بگیرید، بنابراین آن را چسبیده به شکل خویش نگه دارید تا درد آغاز به فروکشی کند.
• برای ابداع یک کمپرس سرد: تعدادی تکه یخ را در یک پارچه کوچک و تمیز و یا یک دستمال حوله‌ای بپیچانید. از طرف به جز آن، می‌توانید از یک کیسه‌ی برجسته سبزیجات منجمد (همچون: نخود فرنگی) یا یک کیسه فریزر بهره ببرید. کمپرس را بیشتر از 15 دقیقه، چسبیده به شکل خویش نگه دارید.

6. از تحریک کننده‌های لثه خودداری نمایید

 در صورتی که لثه‌های شما دردناک و متورم می باشد، خیلی حائز ضرورت می باشد که از هرگونه ماده‌ای که هدف دارد تورم را تشدید کند، همچون: مصرف دخانیات و الکل پرهیز نمایید. علاوه بر این، دهان‌شویه‌های خشن که امکان دارد از آنان برای ضدعفونی کردن دهان‌تان بهره ببرید هم می‌توانند لثه‌های متورم را تشدید کنند، پس می بایست سعی نمایید مدتی از آنان استفاده نکنید.

• مکرر دهان‌شویه را رقیق نموده و با افزوده کردن نصف لیوان آب به نصف لیوان دهان‌شویه، از آن بهره ببرید. می‌توانید دو هفته‌ی متوالی از آن استفاده نموده و گذشته از تکرار درمان، یک هفته استراحت بدهید.

7. میزان اضافه آب بنوشید

 نوشیدن میزان اضافه آب، به شستشوی باقیمانده موادغذایی و باکتری‌ها از دهان شما هم یاری می‌کند و گسترش پلاک زیادتری را محدود خواهد کرد. علاوه بر این، نوشیدن آب ساخت بزاق را تحریک می‌کند که به طور طبیعی به از بین بردن باکتری‌ها هم یاری می‌کند.

8. سعی نمایید لثه‌های خویش را به آرامی ماساژ دهید

ماساژ ملایم لثه، با فزونی گردش خون در لثه می‌تواند به کم شدن درد و کم شدن التهاب هم یاری کند. از حرکات  ملایم و دایره‌ای برای ماساژ دادن لثه‌های متورم برای حدود یک دقیقه بهره ببرید. به یاد داشته بمانید که دست‌های خویش را گذشته از فرجام این فعالیت بشویید و از تمیز بودن ناخن‌های انگشتان خویش اعتماد دستاورد نمایید. این فعالیت به پیشگیری از سرایت باکتری‌ها هم یاری می‌کند.

• در صورتی که نمی‌توانید این فعالیت را به مناسبی فرجام دهید، یک دستگاه محرک لثه (Gum Stimulator) خریداری نمایید.

9. کمی روغن میخک بمالید

 روغن میخک، یکی از درمان‌های خانگی برای لثه‌های متورم می باشد که در کم شدن درد و کم شدن التهاب مؤثر می باشد. کافی‌ست 3 بار در روز با استفاده از یک گوش پاک‌کن، مقداری از روغن میخک را مستقیماً روی لثه‌های متورم بمالید. از طرف به جز آن، می‌توانید تعدادی قطره روغن میخک را درون یک فنجان با آب مخلوط نموده و آن را در دهان خویش غرغره نمایید.

• روغن میخک را می‌توان در بیشتر عطاری‌ها و فروش‌گاه‌های مواد غذایی تهیه کرد.

قسمت دوم پیشگیری از ورم لثه‌ها

1. در روز 2 یا 3 بار دندان‌های خویش را مسواک بزنید

 مسواک زدن دندان، پلاک را از دهان شما خارج می‌کند و این به مبارزه با بیماری لثه و پوسیدگی دندان هم یاری می‌کند. در حقیقت، حدوداً از مجموع‌ی مشکل ها بهداشت دهان و دندان پیشگیری می‌کند. شما می بایست حداقل یک بار صبح و یک بار زمانه و پس از خوردن غذا، در شکل قابلیت دندان‌های خویش را مسواک بزنید.

• در صورتی که درباره راهکار درست مسواک زدن مطمئن نیستید، می بایست در طول معاینه‌ی بعدی خویش از دندانپزشک خویش بخواهید که آن را به شما آموزش دهد.

2. به یاد داشته بمانید که در روز نخ‌دندان بکشید

 نخ‌دندان، پلاک ساخته شده و باکتری‌ها را از شکاف بین دندان‌ها حذف می‌کند و از بین بردن آنان، می‌تواند از ورم لثه شما در وهله‌ی ابتدا پیشگیری کند.

• برای پیشگیری از تحریک بافت لثه‌ی حساس، به آرامی نخ‌دندان را بکشید. موقع نخ‌ کشیدن دندان بعدی، مکرر از قسمت تمیز آن بهره ببرید تا از انتشار باکتری‌ها از بخش دهان به بخش به جز آن پیشگیری نمایید.
• در صورتی که نمی‌توانید از نخ‌دندان به مناسبی بهره ببرید، به جست و جوی یک خلال بین دندانی (Dental Picks) در داروخانه بمانید. خلال بین دندانی، میله‌های چوبی یا پلاستیکی کوچکی می باشند که می‌توانند در بین دندان‌ها قرار گیرند تا به همان اثرات نخ‌دندان برسند.

3. اعتماد دستاورد نمایید که رژیم‌غذایی شما، متعدد و سرشار از ویتامینC، کلسیم و اسیدفولیک می باشد

تغذیه ضعیف، می‌تواند منتهی به التهاب لثه گردد (در بین موضوعات به جز آن). خیلی حائز ضرورت می باشد که به مقدار کافی ویتامینC ، کلسیم و اسیدفولیک در رژیم‌غذایی خویش مصرف نمایید. این در شرایطی می باشد که ویتامین C و اسیدفولیک، به طور فعال در لثه‌های سالم نقش دارند و از ژنژیویت (التهاب لثه‌ها) پیشگیری می‌کنند، در صورتی که ثابت شده می باشد کسانی که کمبود کلسیم دارند، زیادتر احتمال ابتلا به بیماری‌های لثه را دارند. در روز یک مولتی‌ویتامین مصرف نمایید و میوه و سبزیجات اضافه بخورید.  

• منابع اساسی ویتامین C در بر دارنده: پاپایا، فلفل دلمه‌ای، توت‌فرنگی، کلم بروکلی، آناناس، جوانه بروکسل، کیوی، پرتقال، طالبی و کلم کیل (kale) می باشد.
• خوب ترین منابع کلسیم در بر دارنده لبنیات همچون: شیر، پنیر و ماست به دنبال ماهی ساردین، ​​توفو، ماهی سالمون، شیر سویا، غلات و کولارد سبز (collard greens) می باشد.
• غذاهایی با حد بالایی از اسید فولیک در بر دارنده: سبزیجات برگدار تیره، کلم‌ بروکلی، مارچوبه، نخودفرنگی، لوبیا، عدس، کرفس، آووکادو و مرکبات می باشند.

4. هیچ وقت با سرکه یا آب‌لیمو غرغره نکنید

نظیر اسیدها مانند: سرکه و آب‌لیمو می‌توانند مینای دندان را از بین ببرند که برای محافظت از دندان‌ها مهم می باشد. توصیه می‌گردد که دهان خویش را با آب بشویید.

5. به اندازه کافی بخوابید و از استرس دوری نمایید

 خستگی شدید، می‌تواند منتهی به پف کردن شکل و لثه‌های شما گردد. پس سعی نمایید هر شب 7 تا 9 ساعت بخوابید. در کنار این می بایست تا مقدار قابلیت از استرس دوری  نمایید، چون استرس موجب می‌گردد بدن ماده شیمیایی موسوم به کورتیزول (Cortisol) را آزاد کند که با التهاب لثه‌ها و بقیه بخش‌های بدن در تماس می باشد.

• با ورزش منظم می‌توانید استرس را کم شدن دهید. ورزش، هورمون‌های شادی را آزاد می‌کند که موجب می‌گردد شما روحیه نیکی داشته بمانید. علاوه بر این، ورزش شما را خسته می‌کند و به شما در دست یابی به خواب خوب تر در شب هم یاری می‌کند.
• در کنار این می‌توانید با گذراندن اوقات شخصی در روز برای پیاده‌روی، خواندن کتاب یا استحمام، استرس را کم شدن داده و آرامش را فراهم نمایید. در کنار این می بایست گذشته از خواب، لوازم الکترونیکی مانند: تلفن همراه، کامپیوتر و تلویزیون را خاموش نمایید.

6. تنباکو را حذف نمایید

 همانطور که قبلاً ذکر شده می باشد، دخانیات می‌تواند برای لثه‌ها خیلی تحریک‌کننده باشد و کسانی که سیگار می‌کشند و یا از بقیه دخانیات استفاده می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به بیماری لثه قرار دارند. در شکل قابلیت، می بایست سعی نمایید سیگار را ترک نمایید و یا حداقل، مصرف دخانیات را کم شدن دهید.

7. برای خدمت های دندانپزشکی و معاینه دندان خویش، به دندانپزشک مراجعه نمایید

لثه‌های متورم، اکثراً ظهور یک مساله شدید دندان همچون: پریودنتیت که ناشی از پلاک، میکروب و پوسیدگی دندان می باشد. پس در صورتی که لثه‌های شما به طور مداوم متورم می باشد، می بایست به دندانپزشک مراجعه نمایید. دندانپزشک می‌تواند دقیقاً بگوید که چه اتفاقاتی در دهان شما می‌گذرد و درمان مطلوب را توصیه کند. در ضمن در صورتی که دندان‌ها و لثه‌های شما تماماًً سالم به نظر برسند، درست می باشد حداقل 2 بار در سال را به دندانپزشک یا ایژنیست دندان (Dental hygienist) مراجعه نمایید.

زیادتر بخوانید: ۳ راهکار درمان ورم لب