راهنمای ناباروری
ناباروری یا نازایی به معنای عدم توانایی در بارداری بعد از یک سال کوشش (یا شش ماه کوشش در صورتی که خانم 35 سال داشته باشد) هست. زنانی که می‌توانند باردار شوند ولی قادر به باردار ماندن نیستند و نمی‌توانند جنین را حفظ نمایند هم امکان دارد نابارور یا نازا باشند. در مطلب راهنمای ناباروری حول درمان نازایی و طریق‌های مقابله با این ایراد برای شما تشریح خواهیم داد.
ناباروری حدوداً ایراد شایعی هست. بر مبنای بیان مرکز کنترل و جلوگیری از بیماری‌ها، حدود 10 درصد از زنان (6.1 میلیون) در آمریکا در سنین 15 تا 44 سالگی در بارداری و یا حفظ آن ایراد دارند.
بارداری ثمر فرآیندی هست که مراحل خیلی دارد.
عملیات بارداری:
- بدن زن می‌بایست تخمک را از یکی از تخمدان‌های خویش تخلیه نماید (تخمک‌گذاری).
- تخمک می بایست از راه لولهٔ فالوپ به سوی رحم حرکت نماید.
- در طول این راه، اسپرم مرد می بایست به تخمک بپیوندد.
- تخم بارورشده می‌بایست به بخش داخلی رحم وصل گردد (لانه گزینی).
در شکل بروز ایراد در هر یک از این مراحل، ناباروری می‌تواند رخ دهد.
آیا ناباروری فقط ایراد زنان هست؟
خیر. ناباروری دائم ایراد زن نیست. نیز زنان و نیز مردان می‌توانند مشکلاتی داشته باشند که موجب نازایی گردد. حدود یک‌سوم از مورد های ناباروری به دلیل مشکل های زنان و یک‌سوم بعدی از مورد های به علت مشکل های مردان هست. مورد های بعدی ناباروری ناشی از ترکیبی از مشکل های زنان و مردان و یا مورد های ناشناخته هست.
چه عواملی موجب ناباروری در مردان می‌گردد؟
ناباروری در مردان اکثر از مورد های زیر ناشی می‌گردد:
- ایرادی به نام واریکوسل. این ایراد وقتی اتفاق می‌افتد که رگ‌های روی بیضه‌های مرد بی نهایت مشهور باشند. این جلال، بیضه‌ها را گرم می‌کند و گرما می‌تواند بر شمار و یا شمایل اسپرم تأثیر بگذارد.
- عواملی که موجب می‌شوند مرد هیچ اسپرمی طراحی نکند و یا شمار خیلی کمی اسپرم طراحی کند.
- حرکت اسپرم. این مورد امکان دارد به علت شمایل اسپرم خلق گردد. گاهی اوقات صدمات یا آسیب‌های واردشده به دستگاه طراحی نظیر، اسپرم را مسدود می‌کند.
گاهی اوقات ایراد ناباروری مرد مادرزادی هست. به این معنا که مرد با مشکلاتی که بر اسپرم و طراحی آن تأثیرگذار هست، متولد می‌گردد. مشکل های بعدی بعداً به علت بیماری یا آسیب‌دیدگی برای شخص خلق می‌گردد. به منزله نمونه، فیبروز کیستیک اکثراً موجب ناباروری در مردان می‌گردد.
چه موارد و نکاتی خطر ناباروری در مردان را بیشتر شدن می‌دهد؟
اسپرم مرد با سلامت و سبک زندگی او رابطه دارد و قابل تحول هست. نکاتی می باشند که امکان دارد موجب کم شدن سلامت یا شمار اسپرم‌ها گردد.
مورد های کم شدن‌دهندهٔ شمار یا سلامت اسپرم:
- زیاده‌روی در مصرف الکل
- استعمال مواد مخدر
- استعمال دخانیات
- سن
- سموم مکانی از عبارت سموم دفع آفات و سرب
- مشکل های سلامتی همچون اوریون، شرایط و بیماری‌های جدی از عبارت بیماری کلیه یا مشکل های هورمونی
- مصرف بعضی داروها
- شیمی‌درمانی و پرتو‌درمانی برای سرطان
چه عواملی موجب ناباروری در زنان می‌گردد؟
اکثر مورد های ناباروری در زنان در نشانه مشکل های تخمک‌گذاری خلق می‌گردد. بدون تخمک‌گذاری، هیچ تخمکی برای بارور شدن وجود ندارد. بعضی از علائم عدم وجود تخمک‌گذاری در زنان به طور معمول حاوی عدم وجود دوره قاعدگی و یا قاعدگی نامنظم هست.
مشکل های تخمک‌گذاری اکثراً به دست سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) خلق می‌گردد. PCOS ایراد عدم تعادل هورمونی هست که می‌تواند در تخمک‌گذاری طبیعی تداخل خلق نماید. این سندرم شایع‌ترین دلیل ناباروری در زنان هست.
کمبود تخمدان نخستین (POI) یکی بعدی از دلایل بروز ایراد در تخمک‌گذاری هست و وقتی رخ می‌دهد که تخمدان‌ها گذشته از 40 سالگی به طور معمولی حاصل خویش را متوقف نمایند. POI با یائسگی زودرس فرق دارد.
علل کمتر شایع ناباروری در زنان:
- مسدود شدن لوله‌های فالوپ به علت بیماری التهابی لگن، اندومتریوز یا جراحی به دلیل حاملگی خارج رحمی
- مشکل های تحویل دادنی رحم
- فیبروم رحمی که توده‌های بافتی و یا عضله‌ای غیرسرطانی در دیواره‌های رحم می باشند.
چه موارد و نکاتی خطر ناباروری در زنان را بیشتر شدن می‌دهد؟
مورد های خیلی می‌تواند توانایی زنان را در فرزندآوری تحت تأثیر قرار دهد. این مورد های حاوی:
- سن
- استعمال دخانیات
- مصرف بیشتر از مرز الکل
- استرس
- رژیم غذایی بد و ضعیف
- تمرینات ورزشی ممتاز
- چاقی یا لاغری بیشتر از مرز
- عفونت‌های مقاربتی (STIs)
- مشکل های سلامتی همچون سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و نارسایی نخستینٔ تخمدان که موجب خلق تغییرات هورمونی می‌شوند.
سن چطور بر توانایی زن در فرزندآوری تأثیر می‌گذارد؟
خیلی از زنان فرزندآوری و بارداری خویش را تا دهه‌های 30 و 40 سالگی به تعویق می‌اندازند. در حقیقت، در اکنون حاضر حدود 20 درصد از زنان در آمریکا پس از سن 35 سالگی نخستین فرزند خویش را به جهان می‌آورند. در نتیجه سن، عامل رو به رشد مشکل های باروری هست. حدود یک‌سوم از زوج‌هایی که در آن زن بالای 35 سال هست، با مشکل های باروری مواجه می باشند.
بیشتر شدن سن به علل زیر شانس یک زن را برای بچه‌دار شدن کم شدن می‌دهد:
- تخمدان‌ها قادر به طراحی و ترشح تخمک نیستند.
- شمار کمتری تخمک گذاشته می‌گردد.
- تخمک‌ها سلامت سابق را ندارند.
- احتمال داشتن مشکل های و موارد سلامتی که خلق ناباروری می‌کند، بیشتر هست.
- احتمال سقط جنین بیشتر هست.
گذشته از ارتباط و راهنمایی با پزشک، زنان چه مدت می‌بایست برای باروری کوشش نمایند؟
بیشتر کارشناسان حداقل وقت یک سال را پیشنهاد می‌کنند. زنان 35 سال یا بالاتر می‌بایست بعد از شش ماه کوشش ناموفق، برای وارسی و راهنمایی به پزشک مراجعه نمایند. شانس یک زن برای فرزندآوری بعد از سن 30 سالگی، سالانه سریعاً کم شدن پیدا می‌کند.
بعضی از مشکل های بهداشتی خطر ناباروری را بیشتر شدن می‌دهند.
در‌شکل وجود مورد های زیر به پزشک مراجعه کنید:
- عدم وجود دوران قاعدگی و یا قاعدگی نامنظم
- قاعدگی خیلی دردناک
- اندومتریوز
- بیماری التهابی لگن
- داشتن سابقهٔ سقط جنین بیشتر از یک مورد
توصیه می‌گردد زنان در هر سنی گذشته از عمل برای بارداری با پزشک راهنمایی نمایند. پزشکان می‌توانند در حاضر‌سازی بدن برای داشتن کودکی سالم یاری کنند. آنان ضمناً می‌توانند سؤالات مربوط به باروری را جواب داده و مورد های و مواردی را توصیه نمایند.
پزشکان چطور آگاه می‌شوند که زوجی دارای مشکل های باروری می باشند؟
پزشکان معاینهٔ ناباروری فرجام می‌دهند. این معاینه وارسی تحویل دادنی هست. پزشک ضمناً امکان دارد سؤالاتی را حول تاریخچهٔ جنسی و سلامت زوج‌ها بپرسد. گاهی اوقات جواب این سؤالات ایراد را معین می‌کند. هر تعدادی اکثر اوقات پزشک برای تشخیص به فرجام آزمایش‌های زیادتری احتیاج دارد.
در مردان، پزشکان عموماًً با آزمایش مایع منی آغاز می‌کنند. آنان شمار، شمایل و حرکت اسپرم را وارسی می‌کنند. گاهی اوقات آزمایش ارزش هورمون‌های مردانه هم توصیه می‌گردد.
در زنان، نخستین گام برای تشخیص این هست که آیا او هر ماه تخمک‌گذاری می‌کند یا خیر. تعدادی طریق برای فرجام این حاصل وجود دارد.
طریقه یٔ ردیابی تخمک‌گذاری در خانه:
- صبح‌ها درجه حرارت بدن برای چندین ماه درج گردد.
- شمایل و ظاهر مخاط رحم برای چندین ماه درج گردد.
- استفاده از کیت تست تخمک‌گذاری خانگی
پزشکان می‌توانند تخمک‌گذاری را با آزمایش خون وارسی نموده و یا سونوگرافی از تخمدان‌ها فرجام دهند. در صورتی که تخمک‌گذاری طبیعی باشد، آزمایش‌های باروری بعدی فرجام خواهد شد.
بعضی آزمایش‌های رایج باروری در زنان حاوی مورد های زیر می‌گردد:
-
هیستروسالپنگوگرافی:
این آزمایش، تصویر رادیوگرافی از لوله‌های رحمی و فالوپ هست. پزشکان از راه واژن، رنگ مخصوصی را به داخل رحم وارد کردن می‌کنند. این رنگ در رادیوگرافی نشان داده می‌گردد. در نتیجه پزشک می‌تواند ببیند که آیا این رنگ آزادانه از راه رحم و لوله‌های فالوپ حرکت می‌کند یا خیر. این حاصل در پیدا کردن موانعی که امکان دارد موجب نازایی شوند، یاری می‌کند. این موانع می‌توانند از حرکت تخمک از لولهٔ فالوپ به رحم پیشگیری نموده و یا از دست یابی اسپرم به تخمک پیشگیری نمایند.
این آزمایش جراحی جزئی برای دیدن داخل شکم هست. پزشک این حاصل را با ابزاری کوچک به همقدم نور که به آن لاپاراسکوپ اطلاق می‌گردد، فرجام می‌دهد. او برشی کوچک در بخش تحتانی شکم خلق نموده و لاپاراسکوپ را وارد می‌کند. با استفاده از لاپاراسکوپ، پزشک می‌تواند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و رحم را از دید بیماری و مشکل های احتمالی وارسی نماید. پزشکان عموماًً از راه لاپاراسکوپی می‌توانند زخم و اندومتریوز را پیدا کنند.
پیدا کردن دلیل ناباروری می‌تواند روندی دراز و عاطفی باشد. امکان دارد فرجام و تکمیل آزمایش‌ها وقت‌بر باشد. در نتیجه، در صورتی که ایراد و دلیل فوراً پیدا نشد، نگران نباشید.
پزشکان چطور نازایی را درمان می‌کنند؟
نازایی را می‌توان با دارو، جراحی، لقاح مصنوعی و یا فن‌آوری طراحی‌نظیر درمان کرد. در اکثر وقت ها، ترکیبی از این درمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و اکثراً ناباروری با دارو و یا عمل جراحی درمان می‌گردد.
پزشکان درمان‌های ممتاز ناباروری را بر مبنای مورد های زیر پیشنهاد می‌کنند:
- نتایج آزمایش‌ها
- مدت وقتی که زوج برای بارداری کوشش نموده‌اند
- سن زن و مرد
- سلامت کلی زن و مرد
- چاره و درمان ترجیحی زوج
پزشکان اغلبً ناباروری در مردان را به چاره‌های زیر درمان می‌کنند:
پزشکان می‌توانند به مردان در مقابله با ناتوانی جنسی و یا انزال زودرس یاری کنند. در این مورد های می‌توان از رفتاردرمانی و یا دارو استفاده کرد.
-
شمار کم اسپرم:
در بعضی مورد های، عمل جراحی می‌تواند این ایراد را اصلاح نماید. در بقیه مورد های، پزشکان از راه جراحی، اسپرم را مستقیماً از دستگاه تناسلی مرد خارج می‌کنند. از آنتی‌بیوتیک‌ها هم می‌توان برای پاکسازی عفونت‌های مؤثر بر تعداد اسپرم‌ها استفاده نمود.
گاهی اوقات مایع منی به علت خلق انسداد در دستگاه تناسلی مرد، اسپرمی ندارد. در بعضی مورد های عمل جراحی می‌تواند ایراد را اصلاح نماید.
در خانم‌ها بعضی مشکل های ناباروری با عمل جراحی قابل اصلاح هست.
از داروهای ناباروری برای درمان مشکل های نازایی زنان که مرتبط با ایراد تخمک‌گذاری هست، استفاده می‌گردد. خوب تر هست که گذشته از استفاده از این داروها با پزشک حول مزایا، مضرات، خطرات و عوارض جانبی این داروها گفتگو و راهنمایی کنید.
چه دارو‌هایی برای درمان ناباروری در زنان استفاده می‌گردد؟
بعضی از داروهای متداول برای درمان ناباروری در زنان عبارتند از:
-
کلومیفن سیترات (کلومید):
این دارو با اثرگذاری بر غدهٔ هیپوفیز موجب تخمک‌گذاری می‌گردد. این دارو خوراکی هست و برای خانم‌هایی که مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) و بقیه مشکل های تخمک‌گذاری می باشند، استفاده می‌گردد.
-
گنادوتروپین یائسگی (HMG):
این دارو اکثراً برای خانم‌هایی که به علت ایراد غدهٔ هیپوفیز خویش تخمک‌گذاری نمی‌کنند، استفاده می‌گردد. این دارو تزریقی هست و مستقیماً بر روی تخمدان‌ها نشانه نموده و آنان را برای تخمک‌گذاری تحریک می‌کند.
-
هورمون تحریک‌کنندهٔ فولیکول (FSH):
عملکرد این دارو همچون HMG هست. این دارو عموماًً تزریقی هست و موجب می‌گردد تخمدان‌ها روند تخمک‌گذاری را شروع کنند.
-
هورمون آزادکنندهٔ گنادوتروپین (Gn-RH):
این دارو اکثراً برای خانم‌هایی که هر ماه به طور منظم تخمک‌گذاری نمی‌کنند، استفاده می‌گردد. زنانی که گذشته از آمادگی تخمک، تخمک‌گذاری می‌کنند هم می‌توانند از این دارو استفاده نمایند. Gn-RH بر روی غدهٔ هیپوفیز نشانه می‌گذارد تا در وقت تخمک‌گذاری بدن، تحول کند. این دارو عموماًً وارد کردن شده و یا به شکل اسپری از راه بینی استعمال می‌گردد.
-
متفورمین (گلوکوفاژ):
پزشکان از این داروی خوراکی برای زنانی که مقاومت به انسولین و یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک دارند، استفاده می‌کنند. این دارو به پایین آمدن ارزش بالای هورمون‌های مردانه در زنانِ دارای این شرایط یاری می‌کند. این مورد یاری شایانی برای تخمک‌گذاری در بدن هست. گاهی اوقات کلومیفن سیترات یا FSH با متفورمین ترکیب می‌گردد.
-
بروموکریپتین:
این دارو برای خانم‌هایی که به علت ارزش پرولاکتین بالا ایراد تخمک‌گذاری دارند، تجویز می‌گردد. پرولاکتین هورمونی هست که موجب طراحی شیر می‌گردد.
خیلی از داروهای باروری، شانس زن را برای دوقلو، سه‌قلو و تعدادی‌قلو‌زایی بیشتر شدن می‌دهند. زنانی که با جنین‌های گوناگونی باردار می باشند، در دوران بارداری مشکل های زیادتری دارند. جنین‌های زیاد خطر زایمان زودرس را به پیوست دارد. نوزادان نارس از دید سلامتی و مشکل های رشدی در معرض خطر زیادتری می باشند.
تلقیح داخل رحمی (IUI) چیست؟
تلقیح داخل رحمی یک چاره درمان ناباروری هست که اغلبً تلقیح مصنوعی نامیده می‌گردد. در این چاره، اسپرم‌هایی که به روشی ممتاز حاضر شده هست به خانم وارد کردن می‌گردد. گاهی اوقات گذشته از فرجام این تلقیح، پروسهٔ درمانِ دارویی برای تحریک تخمک‌گذاری در زن فرجام می‌گردد.
از تلقیح مصنوعی اکثراً برای درمان مورد های زیر استفاده می‌گردد:
- نازایی خفیف در مرد
- زنانی که ایراد مخاط دهانهٔ رحم دارند
- زوجینی که دارای نازایی غیرقابل تشریح (بی علت) می باشند
فن‌آوری طراحی‌نظیر کمکی (ART) چیست؟
فن‌آوری طراحی‌نظیر کمکی تیمی از چاره‌های متفاوت هست که برای یاری به زوج‌های نابارور و نازا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این چاره تخمک از بدن زن خارج می‌گردد. در نتیجه تخمک‌ها برای طراحی جنین با اسپرم مخلوط و ترکیب می‌شوند. در نتیجه جنین‌ها دوباره در بدن زن قرار داده می‌شوند.
مقدار پیروزی چاره ART چه قدر هست؟
مقدار پیروزی گوناگون هست و به کارکنان اضافه بستگی دارد. نکاتی که بر مقدار پیروزی چاره ART تأثیر می‌گذارند، عبارتند از:
- سن زوجین
- دلیل ناباروری و نازایی
- کلینیک مکان فرجام این چاره
- نوع این چاره
- این مساله که تخمک جدید باشد و یا فریزشده
- این مساله که جنین جدید باشد یا یخ زده
مرکز کنترل و جلوگیری از بیماری‌های آمریکا بعضی تعدد‌های مربوط به مراکز ناباروری را از دید مقدار پیروزی چاره ART جمع‌آوری و وارسی کرده هست. بر مبنای بیان این مرکز در سال 2014 حول ART، میانگین درصد چرخهٔ ART که منتهی به تولد کودک زنده شده هست، عبارتند از:
- 39 درصد در زنان زیر 35 سال
- 30 درصد در زنان 35 تا 37 سال
- 21 درصد در زنان 37 تا 40 سال
- 11 درصد در زنان 41 تا 42 سال
چاره ART می‌تواند بها‌بر و وقت‌گیر باشد، ولی خیلی از زوج‌هایی که نتوانسته‌اند از چاره‌های بعدی بارور شوند، از راه این چاره قادر به فرزندآوری بودند. شایع‌ترین عارضهٔ این چاره داشتن جنین‌های زیاد و تعدادی‌قلو‌زایی هست، ولی این ایرادی هست که می‌توان از طرق متفاوت از آن پیشگیری کرد و یا آن را به حداقل رساند.
نوع های متفاوت چاره فن‌آوری طراحی‌نظیر کمکی (ART) چیست؟
چاره‌های رایج ART عبارتند از:
-
لقاح آزمایشگاهی (IVF)
به معنای لقاح خارج از بدن هست. IVF موثرترین چاره ART هست. از این چاره اغلبً در نکاتی که لوله‌های فالوپ در زن مسدود شده هست و یا زمانی که مرد اسپرم کمی طراحی می‌کند، استفاده می‌گردد. در نخست پزشکان از دارو‌هایی برای تحریک زن به تخمک‌گذاری زیاد استفاده می‌کنند. پس از بالغ شدن تخمک‌ها، آنان از بدن زن خارج می‌شوند. در نتیجه تخمک‌ها برای لقاح در آزمایشگاه در کنار اسپرم مرد قرار می‌گیرند. بعد از 3 تا 5 روز، جنین سالم در رحم زن کاشته می‌گردد.
-
انتقال زیگوت به لولهٔ فالوپ (ZIFT) یا انتقال جنین لوله‌ای
مانند چاره IVF هست. باروری در آزمایشگاه رخ می‌دهد، در نتیجه جنینِ خیلی جوان به جای رحم، به لولهٔ فالوپ منتقل شده و در آن گذاشته می‌گردد.
-
انتقال گامت به داخل لولهٔ فالوپ (GIFT)
حاوی انتقال تخمک و اسپرم به لولهٔ فالوپ زن هست. در نتیجه لقاح در بدن زن اتفاق می‌افتد. بساری از وارسی‌ها چاره GIFT را به منزله گزینهٔ درمانی پیشنهاد می‌دهند.
-
وارد کردن داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI)
اکثراً برای زوج‌هایی استفاده می‌گردد که ایراد نازایی آنان از اسپرم ناشی می‌گردد. گاهی اوقات از این چاره برای زوج‌های مسن یا برای کسانی که IVFهای نا‌پیروز داشته‌اند، استفاده می‌گردد. در این چاره، یک اسپرم منفرد به یک تخمک بالغ وارد کردن و در نتیجه جنین به رحم یا لولهٔ فالوپ منتقل می‌گردد.
چاره‌های ART گاهی اوقات حاوی استفاده از تخمک‌های اهدایی (تخمک‌های شخص بعدی)، اسپرم اهدایی و یا جنین فریزشده هست. تخمک‌های اهدایی گاهی اوقات برای زنانی استفاده می‌گردد که قادر به طراحی تخمک نیستند. ضمناً از تخمک و اسپرم اهدایی امکان دارد وقتی استفاده نمایند که زن یا مرد، بیماری ژنتیکی دارند که می‌تواند به جنین یا کودک منتقل گردد. برای یک زن و یا زوج نازا و نابارور امکان دارد از جنین‌های اهدایی استفاده نمایند. این جنین‌های اهدایی امکان دارد به دست زوجین در وقت درمان ناباروری طراحی‌شده و یا از ترکیب اسپرم و تخمک‌های اهدایی خلق شده باشند. جنین اهدایی به رحم منتقل می‌گردد. در شکل استفاده از جنین اهدایی، کودک از دید ژنتیکی با هیچ یک از والدین خویش ارتباطی ندارد.
جانشینی
زنانی که تخمک ندارند و یا تخمک‌های ناسالم دارند امکان دارد از چاره جانشینی استفاده نمایند. جانشین، زنی هست که موافقت می‌نماید از اسپرم مردی که همسرش نازا هست و تخمک خویش باردار گردد. کودک از دید ژنتیکی با زن جانشین و مرد زوج نابارور رابطه خواهد داشت. پس از تولد، زن جانشین نوزاد را برای فرزندخواندگی به زوج نابارور می‌سپارد.
رحم کرایه‌ای
زنانی که تخمدان دارند ولی رحم ندارند، می‌توانند از رحم کرایه‌ای استفاده نمایند. از این چاره می‌توان برای زنانی که به علت ایراد جدی سلامتی نباید باردار شوند هم استفاده نمود. در این چاره زن از تخمک خویش استفاده می‌نماید. تخمک به دست اسپرم مرد بارور شده و جنین در داخل رحم حامل قرار می‌گیرد. حامل هیچ رابطه ژنتیکی با نوزاد ندارد و در وقت تولد، نوزاد به والدین خویش داده می‌گردد.
تحقیقات گذشته به دست مرکز کنترل و جلوگیری از بیماری‌های آمریکا نشان داده هست که نوزادانی که از راه ART خلق شده‌اند، در وقت تولد دو تا چهار مقابل اکثر احتمال نقص عضو دارند. این نوزادان امکان دارد مشکل های قلبی، گوارشی و یا لب و کام شکافته داشته باشند. محققان دلیل این مورد را نمی‌دانند. این نقصِ وقت تولد، به علت فناوری نیست. بقیه کارکنان، از عبارت سن والدین، امکان دارد دخیل باشد. تحقیقات زیادتری در این عرصه احتیاج هست. خطر این مورد های به نسبت کم هست، ولی والدین و زوجین نازا می‌بایست برای تصمیم حول فرجام این شیوه، این مورد های را هم مدنظر داشته باشند.
منبع: