علائم عصبی کرونا
دکتر شادی شکوه یار، حرفه ای بیماری‌های داخلی مغز و اعصاب، در گفت‌وگوی زنده با برنامهٔ اینستاکیلینیک محب، حول علائم عصبی کرونا گفتند:
همان‌طور که می‌دانید در سیر بیماری کرونا از اول تا به این زمانه، این بیماری علائم افزون و متفاوتی را از خویش نشان داده که دائماً هم در اکنون دگرگونی می باشند. این حالت در کنار این موجب تکثیر شمار مبتلایان و نگرانی‌های بسیاری در این مورد شده هست. بدین نیت گفتگو‌های خیلی حول علائم متفاوتِ این بیماری و طریقه ی درگیریِ هر کدام از ارگان‌ها و اندام‌های گوناگون بدن شکل گرفته که یکی از این مباحث در این خصوص هست که آیا این بیماری تأثیری بر سامانه عصبی دارد یا خیر؟
بدین نیت طیِ گفت‌وگوی زنده‌ٔ محب – تحت وب با دکتر شادی شکوه یار، حرفه ای بیماری‌های داخلی مغز و اعصاب، جواب این سؤال را از ایشان جویا شدیم. ایشان در جواب به این سؤال که آیا کرونا علامت عصبی دارد یا خیر گفتند:
با دقت به تنوع‌های خیلی شگفت‌انگیزی که امروزه طی تعدادی ماه این روزها به‌خصوص حول علائم بالینی کرونا اتفاق افتاده، مباحث بسیاری در اکنون بازشدن هست که یکی از آنان علائم عصبی کرونا هست. پاسخ این سؤال مطمئناًً بله هست.
الآن مطمئن هستیم که زیاد از تظاهرات نورولوژیکی که قبلاً حول بیماری‌های بعدی می‌دیدیم، نیز‌حال در عرصهٔ ابتلا به بیماری کرونا اتفاق می‌افتد. اگر چه نه به این معنی که در این برهه از لحظه هر اتفاق نورولوژیکی که می‌افتد، معنیِ آن ابتلا به کرونا هست، اما می بایست گفت که به شدت با نیز رابطه دارند و به نظر می‌آید که تظاهرات نورولوژیک به دو سریٔ عصبی و پوششی تقسیم می‌شوند.
سامانه مرکزی حاوی مغز و نخاع هست و پوششی حاوی شاخه‌هایی از اعصاب که از این ارگان‌ها جدا می‌شوند و به اندام‌ها می‌روند. در تظاهرات جدیدی که از کووید 19 می‌بینیم هر دو سری از این ارگان‌ها می‌توانند با تعدادی مکانیسم درگیر شوند. مکانیسم ابتدا دست اندازیِ نخستین و تاثیرگذارِ خویش ویروس کووید-19 به سامانه اعصاب مرکزی هست که شایع‌ترینِ آن دست‌اندازی به سامانه عصبی بویایی (عصب شماره 1) هست که خویش را به شکل از دست دادن احساس بویایی نشان می‌دهد و خاطر آن این هست که گیرنده‌ٔ خاصی به اسم ACE که در کف جمجمه و پشت بینی قرار دارد، گیرنده‌ٔ زیاد نیکی برای این ویروس می‌باشد و زمانی لانه‌گزینی نخستین حول ویروس شکل می‌گیرد، نخستین جایی که مستقر می‌گردد، آنجا هست.
خیلی از بیماران شاید که این علامت به این معنا که از دست دادن احساس بویایی و چشایی را نشان دهند و ولو احتمال دارد که علائمِ آنان در همین مرز هم برقرار بماند.
اما یک علامتِ هشدارِ قابل توجه که به خیلی از بیماران در کلینیک یا همین برنامه اطلاق شده، این هست که در صورتی که فردی به شکل ناگهانی احساس بویایی و چشایی خویش را از دست می‌دهد، می بایست خویش را قرنطینه نموده و در نتیجه مراجعه کند تا از سمت بیماری کرونا وارسی گردد. همان‌طور که دکتر محرز گفتند در صورتی که شخصی در این لحظه (در وضعیت سرایت کرونا) احساس بویایی را از دست دهد، مطمئناًً علامت کرونا هست.
ما اکنون بیماری‌های بسیاری داریم که علائم نورولوژیک دارند لیکن می بایست گفت در صورتی که به شکل حاد عصب بویاییِ شخص درگیر گردد و احساس بویایی خویش را از دست دهد و این در حالی باشد که شبیه لحظه اکنون ما با یک اپیدمی یا پاندمیِ بین المللی روبه‌رو باشیم، قطعاًً در نخستین درجه تشخیص قرار دارد و ما به وجود این بیماری در شخص شک می‌کنیم. پس این مکانیسم دست‌اندازی تاثیرگذار هست.
با همین مکانیسم مغز نیز می‌تواند درگیر گردد، به این معنا که ویروس، از روش عصب بویایی می‌تواند به سامانه اعصاب وارد شده و علائمِ خویش را به شکل گیجی، کم‌شدن میزان هشیاری یا آنچه که ما تحت منزله انسفالیت از آن یاد می‌کنیم، نشان دهد. نکاتی نیز دیده شده که دست‌اندازی تاثیرگذار ویروس کرونا به مایع مغزی – نخاعی و خویشِ مغز وجود دارد.
هنگامی‌که ویروس وارد سامانه اعصاب گردد، می‌تواند همه ی ارگان‌های بعدی را هم درگیر کند. به عنوان مثالً عروق می‌توانند درگیر شوند یا ولو شخص با علائم خونریزیِ حاد مراجعه کند، در حالی‌که این شخص قبلاً سابقه‌ٔ فشارخون یا بیماری‌هایی که بتوانند تظاهراتِ خونریزی در سامانه اعصاب مرکزی داشته باشند را ندارد که ما مطمئناًً با این علامت به بیماری کرونا ذهن می‌کنیم. واقعیت اینجا هست که مکانیسمی که با آن اتفاق می‌افتد، به نیز خوردن سامانه دیوارهٔ عروق هست به این معنا که زمانی دیوارهٔ عروقِ مغز که همان سدی هست که بین مغز و تبادل عروقی وجود دارد، تحت نمود ویروس شاید از آن مکانیسمِ اساسیِ عملکرد خویش خارج گردد، احتمال دارد خونریزی رخ دهد به جز این نکاتی نیز دیده شده که نوسانات فشارخون در این بیماران وجود دارد که به هم گام درگیری ریه و نیز درگیری قلب هست و موجب می‌گردد که شخص دچار خونریزی گردد.