تغذیه و دیالیز
تغذیه و دیالیز تماس مهمی با یک بقیه دارند؛ در صورتی که شما بیمار دیالیزی هستید، شاید پزشکان به شما توصیه کنند تا تغییراتی در رژیم غذایی تان ابداع نمایید. شما میتوانید با مراجعه به کارشناس حرفه ای تغذیه و رژیم درمانی در خصوص برنامه غذایی مورد احتیاج خویش راهنمایی کنید.
چرا یک بیمار دیالیزی نیازبه یک رژیم مخصوص دارد؟
به علت اینکه کلیه‌های شما توانایی دفع مواد زاید و مایعات اضافی به وجود آمده در خون شما را به اندازه کافی ندارد، در نتیجه شاید بدن شما نیازهای مخصوص از حرف محدودیت مایعات و تبدیل دریافت های غذایی خاصی در رژیم تان داشته باشد.
توجه نمایید که میبایست :
- نوع و میزان صحیحی از غذاها را در رژیم تان مصرف کنید.
- اساس دستور پزشکان نوبت های همودیالیز را بصورت مرتب تمام دهید.
- داروهای تجویزی پزشکان را درست و مرتب مصرف کنید.
رژیم غذایی شما زیاد قابل توجه می باشد. زیاد قابل توجه می باشد که مقدارهای درست از پروتیین، کالری، مایعات، ویتامین ها و مینرال ها (مواد معدنی) را در روز دریافت کنید. حرفه ای تغذیه به شما یاری خواهد کرد که برنامه وعده های غذایی را طوری تنظیم نمایید که از برقراری تعادل در رژیم تان و بهبود حالت بدنتان یقین ثمر گردد.
چطور تغذیه مطلوب میتواند موجب سلامت اکثر بیمار دیالیزی گردد؟
زمانیکه شما دیالیز می‌شوید، بدنتان نیازهای خاصی دارد. هنگامی درست غذا بخورید، سالم تر خواهید بود. تغذیه ناکافی شما میتواند خطر بیماری را در شما فزونی دهد.
گروه درمانی می بایست به مقدار ذخایر چربی و ماهیچه در شکل، دست ها، بازوها، شانه ها، و پاهای شما دقت نمایند. گروه درمانی دیالیز میبایست به تغییرات پروتیین های خون شما خصوصاً آلبومین توجه نماید. تبدیل در مقدار آلبومین خون میتواند نشان دهنده از دست دادن پروتئین بدن باشد. پزشک با تمام آزمایشات کافی و تمام معاینات و مشاهدات بالینی میتواند در خصوص کافی بودن تمام دیالیز برای شما تصمیم گرفته و یقین ثمر نماید. ضمناً تمام آزمایشات میتواند اطلاعاتی در خصوص مقدار دریافت پروتیین و برقراری تعادل بدن بدهد و حرفه ای تغذیه میتواند با استفاده از این داده ها و مقدار آلبومین خون و تغییرات اشتهای شما، در خصوص مقدار دریافت های غذایی درست شما یقین ثمر نماید.
ضمناً بخوانید: رژیم غذایی سالم
راهنمای تغذیه در بزرگسالانی که همودیالیز میشوند:
برای اینکه زمانیکه تحت درمان دیالیز هستید، حالت بهبودی زیادتری نمایید، میتوانید:
- غذاهای پر پروتیین زیادتری مصرف کنید.
- منابع غذایی سدیم، پتاسیم و فسفر را کمتر مصرف کنید.
- در خصوص مقدار مصرف مایعات ( قهوه، چای، آب و هر غذایی که در دمای اتاق مایع می باشد ) می بایست بدانید.
نمک و سدیم :
- غذاهای نمکی نخورید و مصرف نمک را محدود نمایید . محدودیت دریافت سدیم به کنترل فشارخون شما یاری میکند. ضمناً مصرف کمتر نمک موجب میشود کنترل دریافت مایعات در بین وعده های دیالیز آسان تر گردد، چرا که فزونی مصرف نمک موجب تشنگی اکثر شده و موجب تجمع مایعات در بدن و فزونی وزن در فاصله بین جلسات دیالیز شود. میتوانید به جای نمک در طبخ غذاها از ادویه ها، سبزیجات و طعم دهنده های کم نمک استفاده کنید.
- از مصرف تبدیل های سدیم که شامل پتاسیم می باشند، پرهیز کنید.
گوشت و پروتیین :
کسانی که دیالیز میشوند احتیاج می باشد که رژیم پر پروتیین دریافت نمایند. دریافت پروتیین کافی موجب نگهداشت میزان پروتیین خون و بهبود سلامتی شخص میشود. دریافت کافی پروتیین ضمناً موجب نگهداشت ذخایر ماهیچه ای، یاری به بهبود فوری تر زخم ها، فزونی سامانه ایمنی و در مجموع بهبود سلامتی بیمار میشود.
- در هر وعده غذاهای پر پروتیین مصرف کنید ( گوشت، مرغ(ماکیان)، ماهی و تخم مرغ ) .
- حدود 8 تا 10 انس از غذاهای پر پروتیین ( 3 انس = 90 گرم نصف سینه مرغ یا یک فیله ماهی متوسط )
- هر یک انس = 1 عدد تخم مرغ / یک چهارم فنجان تن ماهی / 30 گرم ( یک قطعه ) گوشت / 1 قاشق غذاخوری کره بادام زمینی
دسته نان و غلات :
- اگر شما احتیاج به محدودیت کالری دریافتی تان به نیت کم شدن وزن و یا کنترل قندخونتان را دارید، در مقدار دریافت این دسته مواد غذایی توجه کنید، در غیر اینصورت میتوانید از مدل های مختلف غلات به منزله ی منبع مناسب کالری استفاده کنید.
اکثراً ملت میتوانند در روز 6 الی 11 واحد از این دسته غذایی را مصرف نمایند. - از مصرف غلات همه ی که غنی از فیبر می باشند، پرهیز کنید. ( برای نمونه نان های سبوس دار، برنج قهوه ای و ماکارانی سبوس دار) این کنش به شما یاری میکند تا بتوانید دریافت فسفر را از رژیم غذایی محدود نمایید .
دسته شیر و لبنیات ( شیر، ماست و پنیر ) :
- شما می بایست مصرف شیر، ماست و پنیر را محدود کنید. ( مقدار دریافت شما دقیقا بر حسب محاسبات حرفه ای تغذیه قابل اندازه گیری می باشد ) لکن بطور حدودی میتوانید در روز یک دوم فنجان شیر یا ماست یا مقدار 1 انس پنیر مصرف کنید. چرا که اکثراً محصول ها لبنی غنی از فسفر می باشند . این مقاله را به یاد داشته شوید که مقدار فسفر مدل های مختلف شیرهای کم چرب و پرچرب یکسان می باشد. در صورتی که هر لحظه غذاهای غنی از فسفر در هر وعده دریافت میکنید، با نظر پزشکتان میتوانید از داروهای باند کننده فسفات استفاده کنید.
- مواد غذایی لبنی که فسفرشان کم می باشد عبارتند از : مارگارین، کره، خامه و بعضی از مدل های مختلف پنیرها. اگر چه در خصوص مصرف این مواد غذایی مطمئناً کافی می باشد که نظر حرفه ای تغذیه را بپرسید، چرا که در صورتی که شما در معرض خطر بیماری قلبی شوید، بعضی از غذاهای پرچرب لیست فوق گزینش مناسبی برای شما نیستند.
میوه ها و سبزیجات :
تمام میوه ها پتاسیم دارند، لکن میوه های مشخصی در مقایسه با دیگر پتاسیم زیادتری دارند که یا می بایست محدود شوند و یا کلا حذف شوند. محدودیت مقدار پتاسیم دریافتی سوی حفاظت از قلب شما الزامی می باشد.
- میوه هایی که می بایست محدود و یا حذف نمایید: پرتقال . آب پرتقال . کیوی . موز . کشمش . مدل های مختلف میوه های خشک . شلیل . آلو . آب آلو . خربزه . طالبی . گرمک . ملون
- شما میتوانید در روز 2 تا 3 واحد از میوه هایی را که پتاسیم دارند، مصرف کنید.
- یک واحد = یک دوم فنجان یا یک میوه کوچک یا نصف فنجان آب میوه
- این میوه ها را گزینش کنید :
سیب (1 عدد) . مدل های مختلف توت (یک دوم فنجان) . گیلاس (10عدد) . انگور (15 حبه) . هلو (1 عدد جدید یا کمپوت) . آناناس (یک دوم فنجان کنسرو یا جدید) . نارنگی (1 عدد) . هندوانه (1 برش کوچک) - نوشیدنی : آب سیب . آب انگور . لیموناد . آب زغال اخته
سبزیجات و سالاد
تمام سبزیجات پتاسیم دارند، لکن سبزیجات مشخصی در مقایسه با دیگر پتاسیم زیادتری دارند که می بایست محدود و یا حذف شوند. به یاد داشته شوید که برای حفاظت از قلب تان مراقب دریافت پتاسیم شوید. در روز 2 الی 3 واحد از دسته سبزیجات کم پتاسیم میتوانید استفاده کنید. (هر واحد معادل با یک دوم فنجان)
- این سبزیجات را میتوانید گزینش کنید :
بروکلی (خام . پخته یا فریز شده) . کلم . هویج . گل گلم . کرفس . خیار . بادمجان . سیر . نخود سبز . مدل های مختلف کاهو . پیاز . مدل های مختلف فلفل در رنگ های متفاوت . تربچه . کدو سبز . کدو زرد - این سبزیجات را محدود یا حذف نمایید :
– سیب زمینی (سرخ شده . پخته . سیب زمینی شیرین)
– گوجه فرنگی . سس گوجه . رب گوجه . کدو حلوایی . مارچوبه (پخته) . آووکادو . چغندر . برگ سبز چغندر . اسفناج پخته
زیر نظر حرفه ای تغذیه و بسته به مقدار کالری پیشنهادی، شما شاید بتوانید از دسرهای پر کالری تر شبیه : کیک، کلوچه، شربت و … استفاده کنید. به یاد داشته شوید که دسرهایی که شامل شیر، لبنیات، آجیل، موز و … می باشند را محدود نمایید. در صورتی که مبتلا به دیابت هستید، می بایست به حرفه ای تغذیه در خصوص گزینش یک دسر کم کربوهیدرات مکالمه کنید.