تستهای تشخیصی کرونا
دکتر محمد امین صامت، حرفه ای بیهوشی و آی سی یو در گفتوگو با برنامهٔ اینستاکلینیک محب، در خصوص تستهای تشخیصی کرونا اطلاعات تکمیلی جامعی عرضه نمودند، که در این قسمت به آن میپردازیم.
وی در اطلاعات تکمیلی خویش منزله کردند که:
تستهای آزمایشگاهی کرونا به 4 گروه تقسیم میشوند.
دو مورد نخست، تستهایی می باشند که جنبهٔ تحقیقاتی داشته و اکثر در آزمایشگاههایی با سطوح بالا تمام میشوند. دو مورد غیر از این، تستهایی می باشند که به شکل روتین استفاده میشوند.
نخستین تست، تست وایرال کالچر (کشت ویروسی) هست که اکثر در مراکز تحقیقاتی تمام شده و وارسیِ وجودِ ویروسِ زنده روی سطوحِ گوناگون برای این تست مدنظر قرار میگیرد. مهارکردن عفونتهای ویروسی در سلولها در آزمایشگاهها با داروهای آزمایشگاهی نیز به دست تست کالچر (کشت ویروسی) وارسی میگردد. وارسیِ مقدار واگیر بودن بیماری بین افراد گوناگون نیز با همین تست هست و اصولاً برای مراکز تحقیقاتی مورد استفاده قرار میگیرد.
تست غیر از این، وایرال سکانسینگ (توالی ویروس) هست که این تست نیز برای آنزیمهای مختلفی که ویروس ساخت میکند و ژنهایی که تولیدکنندهٔ این آنزیمها می باشند، استفاده میگردد. یکی از این ژنها، ژن پُلی مِراز هست. در صورتی که ثمرٔ تست PCR بد باشد در خصوص کسانی که مبتلا می باشند یا شک به ابتلا داریم، میتوانیم از این تست استفاده کنیم. وارسی ژنوم ویروس به دست این تست تمام میگردد و شایدً در صورتی که جهشی نیز در ژنهای وایرال (ویروس) اتفاق بیفتد، با تست وایرال سکانسینگ وارسی میگردد.
این دو تست بسیار کاربرد عمومی ندارند و اصولاً برای مراکز تحقیقاتی می باشند.
تست بعدی که بسیار امروزه مطرح هست، تست PCR میباشد. PCR تستی هست که روی ژنهای ویروسی شغل میکند و در حقیقت برای detect (پیدا کردن) ژنهای ویروس در مثالهایی هست که از افراد مشکوک و مبتلا به بیماری گرفته میشوند. مثالهایی که برای تست PCR استفاده میشوند، مختلف می باشند. یکی از این مثالهایی که وارسی میگردد، مثالهای BAL یا لاواژ برونکوآلوئولار هست که در آن از ترشحات بخش تحتانی دستگاه تنفس استفاده میگردد و مقدار مناسب بودن تست PCR و ویروسهای زندهای که در این مثال می باشند، بیشتر هست.
مثالٔ بعدی، مثالٔ خلط هست. وارسی شده هست که در مثالٔ BAL حدود 93% و در مثالٔ خلط 72% ویروس زنده وجود داشته هست. مثالهایی که در آزمایشگاههای معمولی گرفته میشوند، در بر دارنده سواپ نازال (فضأ بینی) و سواپ فارنژیال (فضأ حلق) هستند، که در سواپ نازال حدود 64%، در فارنژیال 32%، در مثالهای مدفوع حدود 29% و در مثالهای خون حدود 1% ویروس زنده را کشف نمودهاند. این مثالها اول از بیمار اخذ میشوند و بعد از آن بر اساس روشی که در PCR هست، اول ویروس را ضمناً در صورتی که شمار کمی از آن وجود داشته باشد، جداسازی میکنند و RNA ژن ویروس را معرفی نموده و ضمناً شمار ژنهای روی ویروس و موادی که این ژنها ساخت میکنند، وارسی میشوند. ژنهایی که روی ژنوم ویروس کرونا می باشند، با هم دیگر مختلفاند و با یک گروه کلمات اختصاری به عنوان مثالً به نام ژنوم N ,E ,S ,PD ,RP شناخته میشوند؛ این ژنومها موجب میشوند ویروس موادی ساخت کند. قصد PCR این هست که ژنهایی که تولیدکنندهٔ این مواد می باشند، تشخیص داده شوند.
ایشان در تداوم مفصل معرفی دادند:
2 نوع تست PCR تمام میگردد. تست PCR کمی و کیفی، که اصولاً در تستهای کمی با عدد و رقم مذاکره میگردد و تستهای کیفی به شکل مناسب و بد بیان میشوند.
این تست میتواند در مناطق با سرایتِ کمِ کرونا تمام گردد. در این شکل می بایست شمار زیادتری از این ژنومهایی که اطلاق شد، مناسب گردد تا پاسخِ تست را مناسب در نظر بگیریم. در مناطقی که سرایت کرونا زیادتر هست، یک تستِ مناسب نیز کافی هست که ما پاسخ PCR را مناسب تصور نموده و شخص را به منزله بیمارِ بالقوه تا هنگامی که تشخیص قطعی داده گردد، در نظر بگیریم. تست PCR از این به قصد قیمت دارد که ما بعد از این که پاسخ آن مناسب شد، همانطور که سازمان بین المللی بهداشت هم اطلاق هست با احتمال خیلی بسیاری میتوانیم شخص را مبتلا در نظر گرفته و مراحل جداسازی و درمان وی را تمام دهیم. در صورتی که تست PCR بد گردد، ضمناً یکبار یا اکثر، 100% ردکنندهٔ بیماری نیست و دلیل آن نیز این هست که ما امکان دارد برای تست PCR نکاتی را بد در نظر بگیریم اما واقعیت اینجاست که احتمال دارد در این اشخاص، مثالگیری مرغوبیت واجب را نداشته باشد و در نتیجه آن موادی که بخواهیم جدا کنیم به قدر کافی نباشند، به عنوان مثالً ترشحات دستگاه تنفسی به میزان کافی نباشد و تست بد گردد در صورتی که این تست واقعاً بد نیست.
یا امکان دارد مثالگیری در مراحل بسیار ابتدایی بیماری تمام گردد، طوریکه به شمار کافی ویروس در مثال وجود نداشته باشد یا در مراحل انتهایی بیماری که ویروس ریشهکن شده هست، مثال گرفته شده باشد. در نتیجه تست PCR بد 100% ردکنندهٔ بیماری نیست.
مسالهٔ بعدی که پاسخ این تست را امکان دارد بد کند، این هست که مثال به راه غیرصحیح حمل و نگهداری شده باشد.
علاوه بر این دلیلها در صورتی که PCR بد شد در حالیکه شخص، علائم بالینی داشته باشد و ما را مشکوک به بیماری کند و تعدادی وقت از آغاز علائمِ وی هم گذشته باشد، به عنوان مثالً شخص 7 یا 8 روز هست که تب یا علائم تنفسی داشته و مراجعه نموده هست، در این گروه از مورد ها، تست غیر از این که همان تستهای سرولوژی (ایمونوگلوبولینهای G ,M) می باشند میتوانند به هم یاری ما بیایند. ایضاً برای تشخیص بیماری در کسانی که PCR بد داشته باشند و علائم آنان جدید آغاز شده باشد، در این شکل اسکن ریه میتواند هم یاریکننده باشد.
مسالهٔ مهمی که در تماس با تستهای PCR و تستهای سرولوژی (تست آنتیبادی) که در بر دارنده ایمونوگلوبولینها هست، وجود دارد، این هست که این تستها نمیتوانند به شکل قطعی در عرصهٔ تشخیص یا رد بیماری استفاده شوند، چون که میتوانند پاسخهای مناسب کاذب یا بد کاذب داشته باشند.
پس گروهای از علائم بالینی و تستها میتوانند هم یاری کنند تا تشخیص را قطعی کنیم. تستی که در اکنون حاضر به دست سازمان بین المللی بهداشت توصیه میگردد، همین تست PCR هست. تستهای سرولوژی فعلاً در بخشٔ تحقیقاتی قرار دارند و تا الان با قاطعیتِ جامع راجع به آنان مذاکره نمیگردد و قرار هست تحقیقات زیادتری در این عرصه شکل گیرد.