احتمال ابتلای مجدد به ویروس کرونا
احتمال ابتلای مجدد به ویروس کرونا اصلی ترین سوالی می باشد که خیال عموم جامعه را به خویش درگیر نموده می باشد. سعی داریم در این مطلب به این سوال جواب دهیم. با ما دنبال شوید:
سامانه ایمنی شما شبیه ارتش شخصی‌تان می باشد. کانال‌ای گسترده از سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌ها که از بدن شما در مقابل بیماری‌ها محافظت می‌کنند.
لیکن تا حالا چگونگی جواب سامانه ایمنی به کروناویروس و اینکه آیا محافظت دراز‌مدتی را خلق می‌کند یا نه، یکی از قوی‌ترین ناشناخته‌ها و الزامی‌ترین سؤالاتی می باشد که محققان و مقامات بهداشتی با آن روبه‌رو شده‌اند.
لاریسا لبزین، ایمونولوژیست دانشگاه کوئینزلند می‌گوید: «همانند دیگر ویروس‌ها، در این ویروس هم جواب ایمنی خلق می‌گردد و این بدان معنی می باشد که در کوتاه‌مدت از ابتلای مجدد به این ویروس در امان خواهیم ماند.»
«آنچه که تا حالا نمی‌دانیم این می باشد که این حفاظت دقیقاً چیست و تا چه مدت برقرار می‌ماند.»
با در دسترس داشتن کمتر از چهار ماه داده و داده ها (این ویروس در اواخر سال ۲۰۱۹ پدیدار شد) جواب دادن به سؤالاتی در زمینه ایمنی در مقایسه با ویروس خصوصاً ایمنی دراز‌مدت زیاد دشوار می باشد.
بدن شما چطور به ویروس جواب می‌دهد؟
زمانی که بدن شما با متجاوزی بیرونی شبیه SARS-CoV-2 (کروناویروس تازه که مسبب کووید ۱۹ می باشد) روبه‌رو می‌گردد، سامانه ایمنی بدن شما برای شناخت و حذف عامل بیرونی سریعاً مبادرت می‌کند.
دکتر لبزین می‌گوید: «نخستین خط دفاعی که به موضوع جواب ایمنی ذاتی (innate immune response) شناخته می‌گردد، به طور مؤثری تقویت‌کننده سامانه ایمنی می باشد.»
«این خط دفاعی را زیادتر به موضوع پاسخی غیراختصاصی می‌شناسیم که قادر می باشد به هر شی متجاوز و خطرناکی که بدن را تهدید می‌کند جواب دهد.»
جواب ایمنی ذاتی منتهی به کم شدن سرعت انتشار آلودگی و عفونت تا گذشته از وارد عمل شدن سامانه ایمنی اختصاصی (adaptive immune response) می‌گردد. سامانه ایمنی اختصاصی پر آنتی‌بادی‌های ساخته‌شده به دست لنفوسیت‌های بی (B-cells) و لنفوسیت‌های تی (T-cells) می باشد.
اکنون که بدن داده ها زیادتری در زمینه عفونت دارد (شبیه پروتئین‌های خاصی به نام آنتی‌ژن که روی افق ویروس می باشد)، لنفوسیت‌های تی را برای جست‌و‌جو و کشتن سلول‌های عفونی ساخت می‌کند.
نیز‌لحظه لنفوسیت‌های بی هم در اکنون ساخت کردن پروتئین خاصی به نام آنتی‌بادی می باشند. این پروتئین‌ها شبیه قفل و کلید روی آنتی‌ژن‌ها چفت می‌شوند. نخستین نوع از آنتی‌بادی‌هایی که خلق می‌شوند ايمونوگلبولين «ام» نام دارند.
برای قصد گذاشتن و نابود کردن عفونت، سامانه ایمنی این آنتی‌بادی‌ها را به نوع دومی از آنتی‌بادی‌ها به نام ايمونوگلبولين «جی» دگرگونی می‌دهد که قادرند به طور اختصاصی ویروس‌ها را شناخت و خنثی نموده و مانع ورودشان به سلول‌های تازه شوند.
به طور معمول حدود یک یا دو هفته طول می‌کشد تا این آنتی‌بادی‌ها در بدن به وجود بیایند.
دکتر لبزین می‌گوید: «وقتی‌که سامانه ایمنی و لنفوسیت‌های بی داده ها زیادتری را دریافت کنند، می‌توانند به شکل اختصاصی‌تر جواب داده و آنتی‌بادی‌های قدرتمند و حفاظت‌کننده‌ای را در برابر ویروس ساخت کنند.»
بعد از اینکه بدنتان ویروس را به طور همه از بین برد زیرمجموعه‌ای از آنتی‌بادی‌ها و حافظه سلولی خلق می‌گردد (گاهی برای سال‌ها) که حاضر حفاظت از شما در مقابل تصادف مجدد با ویروس می باشند.
در زمینه ایمنی کووید ۱۹ چه می‌دانیم
پروفسور بیل راولینسون، حرفه ای ویروس‌شناسی می‌گوید: «ابتلای به کووید ۱۹ باعث فعال شدن سامانه ایمنی می‌گردد لیکن برخی از اشخاص در مقایسه با دیگران جواب‌های ایمنی مناسب تری را نشان می‌دهند.»
«مطالعاتی روی آنتی‌بادی‌ها و دیگر فرم‌های ایمنی تمام شده می باشد و ما می‌دانیم که هر دونوع آنتی‌بادی ( ايمونوگلبولين «ام» و «جی») در طول مدت تعدادی هفته پدیدار می‌شوند.»
این طور تصور می‌گردد که این جواب ایمنی، محافظت کوتاه‌مدت و بین‌مدت خلق می‌کند. لیکن تا حالا برای آگاهی داشتن این عنوان که ایمنی بدن تا چه مدت برقرار می‌ماند زود می باشد.
پروفسور بیل راولینسون می‌گوید: «می‌دانیم که ایمنی در مقابل چهار کروناویروس به جز آن که هر ساله موجب سرماخوردگی متداول می‌شوند به مدت تعدادی ماه تا تعدادی سال برقرار می‌ماند. پس انتظار می‌رود که ایمنی در مقابل SARS-CoV-2 هم همیشگی نباشد.»
برخی از ویروس‌ها شبیه فلج اطفال و سرخچه آنتی‌بادی‌هایی ساخت می‌کنند که می‌توانند تا انتها عمر ایمنی خلق کنند. این ایمنی امکان دارد برای دسته‌های به جز آن شبیه سارس (SARS) فقط تعدادی سال باشد. «اشخاص در مقایسه با سارس ایمن می‌شوند و این ایمنی امکان دارد تا تعدادی سال دوام بیاورد و بعد آغاز به کم شدن کند.»
«احتمال می‌دهیم که کووید ۱۹ هم این چنین باشد چرا که از یک خانواده ویروسی می باشند.»
سؤالاتی در زمینه آنتی‌بادی‌ها
تحقیقات ابتدایی و مقدماتی بر روی حیوانات نشان می‌دهد که ایمنی کووید ۱۹ حداقل برای تعدادی هفته برقرار می‌ماند.
محققان چینی بر روی سه میمون بهبودیافته از کووید ۱۹ آزمایش‌هایی را تمام داده و هشیار شدند که آنان بعد از دو هفته آنتی‌بادی‌های کافی‌ای را برای پیشگیری از ابتلای مجدد به ویروس ساخت نموده‌اند. نتایج پژوهش آنان تا حالا مورد بازبینی دقیق و داوری خاص قرار نگرفته می باشد.
لیکن مطالعه اخیری که روی ۱۷۵ بیمار بهبودیافته از کووید ۱۹ در شانگهای تمام شد (این مطالعه هم تا حالا مورد بازبینی دقیق قرار نگرفته می باشد)، نشان داد که نزدیک به یک‌سوم از آنان به طور غیرقابل انتظاری افق پایینی از آنتی‌بادی‌های خنثی‌کنندهٔ ویروس را داشته و در ده شخص از آنان هیچ اثری از آنتی‌بادی دیده نشده می باشد.
درحالی‌که این پژوهش توانایی بدن را برای ساخت آنتی‌بادی‌های مخصوص در جواب به کووید ۱۹ زیر سؤال می‌برد، دکتر لبزین ابراز دارد که این داده ها به این معنی نیست که بیماران هیچ‌گونه ایمنی پایداری را خلق نکرده‌اند.
او این‌گونه باقی مطلب می‌دهد: «بدن ما در مقابل شمار اضافه از ویروس‌ها آنتی‌بادی ساخت می‌کند که بیشترشان خنثی‌کنندهٔ ویروس می باشند و مانع از داخل شدن ویروس به داخل سلول‌ها می‌شوند.»
«لیکن آنتی‌بادی‌ها عملکرد‌های زیادتری هم دارند و ما نمی‌دانیم که آیا این آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده برای خلق ایمنی کلی در مقابل ویروس کرونا پر اهمیت می باشند یا نه.»
یکی از زیادترین سوال هایِ بی‌جواب این می باشد که در بدن مبتلایان به ویروسی که هیچ علائمی از خویش نشان نداده‌اند و یا افرادی که علائم خفیف دارند چه می‌گذرد.
اندرو تیلور-رابینسون، استاد ایمنی‌شناسی بیماری‌های عفونی در دانشگاه مرکزی کوئینزلند می‌گوید: «افرادی که به کووید ۱۹ مبتلا شده لیکن هیچ علائمی ندارند شایدً جواب ایمنی زیاد قدرتمند‌ای داشتند.»
او می‌گوید: «در ضمن افرادی که علائم خفیف از خویش نشان داده‌اند هم شایدً آنتی‌بادی یا دیگر مکانیسم‌های دفاعی را ساخت نموده‌اند.»
لیکن دکتر لبزین می‌گوید: «احتمال خلق جواب ایمنی هوشمند در مقایسه با جواب ایمنی قدرتمند در اشخاص مبتلای بدون علائم زیادتر می باشد. که این به معنای ساخت کمتر آنتی‌بادی‌هاست.»
«احتمال دارد در این اشخاص جواب ایمنی از گذشته در آنجا وجود داشته و مجموع شی را به نیکی مدیریت نموده باشد، پس این اشخاص علائم شدیدی را نشان ندادند.»
«مقدار افق آنتی‌بادی‌ها و سلول‌های ایمنی در بدن این اشخاص امکان دارد زیاد کمتر از کسانی باشد که علائم شدید داشتند. برای اینکه سامانه ایمنی اشخاص با علائم شدید به اندازه کافی فوری یا هوشمند نبوده و ویروس‌های اضافه برای مقابله وجود داشته، پس آنتی‌بادی‌های زیادتری ساخت شده می باشد.»
بیان‌هایی در زمینه ابتلای مجدد اشخاص بهبودیافته
بیان‌هایی در زمینه اشخاص بهبودیافته‌ای وجود دارد که آزمایش کرونای آنان برای بار دوم سودمند شده می باشد. این موجب فزونی نگرانی‌ها در این باره شد که ضمانتی برای ایمن شدن بدن بعد از ابتلای به کرونا در ضمن در کوتاه‌مدت هم وجود ندارد.
لیکن زیادتر متخصصان بر این باورند که این مثال‌ها، ابتلای دوباره به ویروس نیستند و به احتمال بیشتر بیانگر اشتباه و نقص در آزمایش می باشند.
اندرو تیلور-رابینسون اظهار داشت : «یک احتمال این می باشد که دستاورد آزمایش به خطا بد بیان شده می باشد. در این مورد در حقیقت ویروس بدن را ترک نکرده و به طور موقت در سطوحی قرار گرفته می باشد که قابلیت ردیابی و شناخت ویروس ممکن نیست. پس دستاوردٔ آزمایش به خطا بد شده می باشد.»
«کیت‌های تشخیصی تازه می باشند و برخی از آنان حساسیت کافی را ندارند.»
«برعکس این اتفاق نیز امکان دارد پیش بیاید. زمانی که کیت تشخیصی زیاد حساس باشد و در ضمن پس از بهبود بیمار از کووید ۱۹ هم دستاورد آزمایش را سودمند نشان دهد.»
«در این شکل ویروس RNA وجود دارد. در اصل RNA قدرت گستردگی و خلق بیماری را نداشته و موردی جز پس‌مانده نیست، لیکن مدتی طول می‌کشد تا بدن از شرش خلاص گردد.»
هشدارهایی در زمینه آزمایش‌های ایمنی
سازمان بهداشت بین المللی در مقایسه با آزمایش‌های تشخیص مقدار آنتی‌بادی (آزمایش سرولوژی) به موضوع معیاری قابل اطمینان برای اندازه‌گیری ایمنی در مقابل کووید ۱۹ تردید دارد.
مایک رایان می‌گوید: «علی‌رغم اینکه برخی از کشورها برای ارزیابی مقدار ایمنی بدن تمام این آزمایش‌ها را پیشنهاد می‌دهند، سازمان بهداشت بین المللی هیچ‌گونه شواهدی مبنی بر اینکه آیا این آزمایش‌ها نشان‌دهنده این می باشند که شخص در مقایسه با ابتلای دوباره به کووید ۱۹ ایمن شده می باشد یا نه، در دسترس ندارد.»
«در ضمن در صورتی که آنتی‌بادی‌ها کارآمد باشند لوگو‌های کمی در زمینه اینکه طیف گسترده‌ای از اشخاص آنان را ساخت نموده و موردی به موضوع «ایمنی جمعی» به وجود آمده می باشد، وجود دارد.»
«در اکنون حاضر زیادتر داده ها ابتدایی‌ای که با آنان روبه‌رو هستیم بیانگر این‌اند که درصد کمی از جمعیت آنتی‌بادی ساخت نموده‌اند.»
«این طور انتظار می‌رفت که قسمت وسیعی از جمعیت آنتی‌بادی ساخت نموده باشند، لیکن شواهد و مدارک برخلاف انتظارات می باشد و مشکل ها دولت‌ها را حل نمی‌کند.»
رینا مکینتایر می‌گوید: «در صورتی که تا حالا داده ها کافی در زمینه جواب ایمنی بدن در مقایسه با کووید 19 در دسترس نیست، تا حالا زود می باشد که دولت‌ها فقط بر پایه ایمنی الکیِ مبتنی بر آزمایش‌های آنتی‌بادی (سرولوژیک) تصمیمات استراتژیک گرفته و برنامه‌ریزی کنند. ما تا حالا داده ها کافی در زمینه جواب ایمنی بدن در مقایسه با کووید 19 در دسترس نداریم. از ابتدای این بیماری تاکنون فقط سه ماه داده در نزد داریم.»
منبع: