آیا دیابت منجر به آلزایمر می‌شود؟

به خاطر ازدیاد مقدار چاقی، کم‌تحرکی و ازدیاد جمعیت، دیابت نوع دو بیشتر از هر وقت کسی دیگر در جامعه سرایت دارد. در سرزمین‌هایی با درآمد بالا، مرگ ناشی از دیابت از سال 2000 تا سال 2010 کم شدن داشته هست، لکن پس از آن تا سال 2016 دوباره ازدیاد یافته هست، که منتهی به ازدیاد 5 درصدی مرگ‌های زودرس از سال 2000 شده هست. مورد نگران‌کننده این هست که دیابت نوع دو به خاطر چاقی و کم‌تحرکی کودکان حال به‌طور همیشه در آنان دیده می‌گردد. لکن آیا دیابت منتهی به آلزایمر می‌گردد؟ برای جواب به این سؤال با ما دنبال بمانید.

سال‌هاست که محققان به این مورد دست یافته‌اند که دیابت نوع دو خطر ابتلا به سکته‌های مغزی و بیماری‌های قلبی را ازدیاد می‌دهد. مطالعات گذشته نشان داده هست دیابت خطر ابتلا به زوال عقل را هم ازدیاد می‌دهد. بااین‌اکنون، آنچه پیش‌تر مورد وارسی قرار نگرفته هست این هست که آیا سن آغاز دیابت تفاوتی در خطر ابتلا به زوال عقل دارد یا خیر.

تحقیقات تازه درباره سن ابتلا به دیابت و خطر ابتلا به زوال عقل

در مطالعه‌ای جدید‌منتشرشده تماس بین سن آغاز دیابت و فراگیریٔ زوال عقل وارسی شده هست. این مطالعه بین سالیان 1985 تا 1988 در مجموعه مطالعه‌ای به شمار 10308 کارمند بین سنین 35 تا 55 سال (33% زن و 88% سفیدپوست) در ادارات دولتی مستقر در لندن تکمیل شد. داده های مربوط به قرار گرفتن در معرض ابتلا به دیابت، از حرف گلوکز ناشتا و نمرهٔ ریسک دیابت فنلاندی در سنین 55، 60، 65 و 70 سالگی توسط آمد (نمرهٔ ریسک دیابت فنلاندی در بر دارنده سن، سابقهٔ خانوادگی ابتلا به دیابت، سابقهٔ شخصی ازدیاد قند خون، مصرف میوه و سبزیجات، دارو‌های فشارخون، تکاپو بدنی، برجسته تودهٔ بدنی و اندازهٔ دور کمر هست).

زوال عقل به هر خاطر نخستین دستاوردٔ این تست بود. افزون بر دیابت، اثرات سن، جنس، نژاد، استعمال دخانیات، مصرف الکل، تکاپو بدنی، مصرف میوه و سبزیجات، فشارخون بالا، برجسته تودهٔ بدنی، بیماری عروق کرونر قلب، نارسایی قلبی، سکتهٔ مغزی، دارو‌ها، ژن ریسک فاکتور آلزایمر و آپولیپوپروتئین E هم وارسی شد.

اثرات دراز‌مدت دیابت بر زوال عقل

از سال 1985 تا سال 2019، 1710 مورد دیابت و 639 مورد زوال عقل درج شده هست. به ازای هر 1000 شخص که سالانه مورد وارسی قرار می‌گرفتند، مقدار زوال عقل بین اشخاص بدون دیابت در 70 سالگی حدود ۸.۹ بود. نرخ مقایسهٔ زوال عقل برای کسانی که کمتر از 5 سال بود که به دیابت مبتلا بودند، حدود 10، برای کسانی که بین 6 تا 10 سال از ابتلای آنان به دیابت گذشته هست، حدود 13 و برای کسانی که بیشتر از 10 سال از ابتلای آنان به دیابت گذشته هست، حدود ۱۸.۳ بوده هست. این نتایج جلب توجه کننده به وضوح نشان می‌دهد که هرچه مدت وقت ابتلا به دیابت اکثر باشد، و یا به عبارت غیر از این هرچه زودتر به دیابت مبتلا شوید، خطر ابتلا به زوال عقل اکثر هست.

چطور دیابت منتهی به زوال عقل می‌گردد

دلایل متنوعی وجود دارد که چرا دیابت نوع 2 امکان دارد منتهی به زوال عقل گردد. یک خاطر مربوط به تأثیراتی هست که دیابت بر قلب دارد، چرا که سلامت قلب با سلامت مغز تماس دارد. بیماری قلبی و ازدیاد فشارخون هر دو با سکتهٔ مغزی دنبال‌اند که به نوبهٔ خویش امکان دارد منتهی به زوال عقل شوند. با‌این‌اکنون، به نظر نمی‌رسد که سکتهٔ مغزی پاسخی جامع باشد، چرا که بعضی از مطالعات نشان داده هست که دیابت ضمناً در شکل کنترل سکتهٔ مغزی، منتهی به ازدیاد خطر ابتلا به زوال عقل می‌گردد.

عامل غیر از این مربوط به دوره‌های هیپوگلیسمی هست که عموماًً در دیابت رخ می‌دهد. اگرچه این مورد به اثبات رسیده هست که کنترل دقیق قند خون، خطرات دراز‌مدت بیماری‌های قلبی و سکته را کم شدن می‌دهد، لکن کنترل دقیق منتهی به افت قند خون، از دست دادن حافظه و زوال عقل هم می‌گردد. این خاطر محتمل هست چرا که قند خون پایین موجب آسیب به هیپوکامپ، مرکز حافظهٔ مغز، می‌گردد.

یکی از فرضیه‌های جذاب این هست که دیابت به‌طور رو به رو موجب بیماری آلزایمر می‌گردد. در اصل، بیماری آلزایمر ضمناً به خاطر خصوصیت‌های مولکولی و سلولی مشترک در دیابت و آلزایمر، دیابت نوع 3 نامیده می‌گردد. برای مثال، انسولین نقش مهمی در تشکیل پلاک‌های آمیلوئید دارد و در فسفوریلاسیون تاو هم نقش دارد، که منتهی به گره‌های عصبی الیافی می‌گردد. به عبارت غیر از این، در حالی‌که مقاومت به انسولین در بدن منتهی به دیابت نوع 2 می‌گردد، مقاومت به انسولین در مغز منتهی به ابداع پلاک و گرفتگی‌های بیماری آلزایمر می‌گردد.

خطر ابتلا به دیابت و زوال عقل را کم شدن دهید

خبر مناسب این هست که شما می‌توانید خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و زوال عقل را کم شدن دهید. درباره اینکه آیا تکمیل اصلاحات زیر برای شما مطلوب هست، می بایست با پزشک خویش راهنمایی نمایید. دقت داشته بمانید که این تغییرات در سبک زندگی ضمناً در شکل تشخیص دیابت یا پیش‌دیابت هم سودمند هست.

• پنج روز در هفته حداقل به مدت 30 دقیقه ورزش هوازی تکمیل دهید.
• فهرست غذایی سبک مدیترانه‌ای برای خویش داشته بمانید.
• وزن بدن را در حد سالم حفظ نمایید.
• فشارخون بالا را درمان نمایید.
• کلسترول بالا را درمان نمایید.
• سیگار نکشید.

در پایان، تکاپو‌های اجتماعی، نگرش مناسب، یادگیری مورد‌های تازه و موزیک به مغز شما در حفظ مناسب ترین وضعیت کارکرد یاری می‌کند و خطر ابتلا به زوال عقل را کم شدن می‌دهد.

منبع: