آیا امگا3 برای قلب مفید است؟

اسیدهای چرب امگا 3 و قلب: شواهد تازه و سؤالات اکثر

بیماران عموماًً این پرسش را دارند که آیا امگا3 برای قلب سودمند هست؟ جواب اکثراً مبهم و نامعلوم هست. چراکه برای اکثر مکمل‌ها شواهد کافی برای جواب قطعی نداریم. این بدان معنی نیست که بیمار با شرایطی ویژه از مزایای مکمل خاصی مصرف‌مند نشود. بلکه به این معادل هست که پژوهش استانداردی برای عرضهٔ مشاوره و توصیه به مصرف مکمل‌ها وجود ندارد. متأسفانه این درباره مکمل‌های اسید چرب امگا 3 هم صادق هست. نتایج تحقیقات مربوط به مکمل‌های امگا 3 متناقض هست و پزشکان و بیماران را درباره اینکه پایان چه‌کاری خوب تر هست، به شک می‌اندازد.

اسیدهای چرب امگا 3 در آزمایش آن را کم شدن بده (REDUCE-IT) مزایایی نشان دادند و پیروز به کسب تصدیق سازمان غذا و داروی آمریکا شدند

دو اسید چرب اساسی امگا 3، اسید ایکوزاپنتانوئیک (EPA) و اسید دوکوزاهگزانوئیک (DHA) به‌طور بیشتر در ماهی و روغن ماهی یافت می‌شوند. امگا 3 حاضر در ماهی و روغن ماهی در 20 سال گذشته به دست اتحادیه قلب آمریکا برای کم شدن حوادث قلبی عروقی همچون حملهٔ قلبی و یا سکتهٔ مغزی، در کسانی که سابقهٔ بیماری قلبی و عروقی داشتند، توصیه شده هست.

طی سال گذشته، بر پایه ی شواهد مربوط به مزایای قلبی و عروقی، امگا 3 برای بیمارانی که در معرض خطر بالای ابتلا به کووید-19 می باشند، با نام واسپا (Vascepa) تجویز شده هست. واسپا پر اسید ایکوزاپنتانوئیک (EPA) تصفیه‌شده هست و استفاده از آن بر پایه ی دریافت داده‌های مناسب بالینی از مطالعهٔ REDUCE-IT هست. در این مطالعه بیشتر از 8000 بیمار با خطر قلبی عروقی بالا و افق تری گلیسیرید بالای خون موردمطالعه قرار گرفتند. آنان به نیمی از سازمان‌کنندگان در مطالعه 2 گرم واسپا در دو وعده در روز دادند و به بقیه سازمان‌کنندگان یک دارونما (قرصی سرشار از روغن معدنی) دادند. نتایج این مطالعه مزیت قابل‌دقت واسپا را در مقایسه با دارونما نشان داد. واسپا افق تری گلیسیرید خون را کم شدن داد و از تمام با اهمیت‌تر اینکه شمار حملات قلبی و مغزی و احتیاج به چاره استنت‌گذاری قلب برای بازکردن عروق مسدودشده و مرگ را کم شدن داد.

متاآنالیز بعدی که حاوی داده‌های بیشتر از 10 مطالعه بود، نشان داد مکمل‌های امگا 3 روغن ماهی، خطر حملهٔ قلبی و مرگ ناشی از بیماری عروق کرونر قلب را کم شدن می‌دهد.

در دسامبر سال 2020، سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از واسپا را برای کم شدن خطر وقایع قلبی عروقی در بیماران ممتاز مبتلا به کووید-19 یا در معرض خطر بالا در مقایسه با این بیماری تصویب نمود.

مطالعهٔ STRENGTH درباره مزایای امگا 3 شک و تردید خلق می‌کند

ولی مطالعهٔ گذشته سؤالاتی را خلق نموده هست. مطالعهٔ قدرت و یا STRENGTH منتشرشده در JAMA، فرمولی مختلف از روغن ماهی امگا 3 را که ترکیبی از اسید ایکوزاپنتانوئیک (EPA) و اسید دوکوزاهگزانوئیک (DHA) هست وارسی نمود تا ببیند آیا این هم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کم شدن می‌دهد یا خیر. در این مطالعه بیشتر از 13000 بیمار که به‌طور تصادفی قرص ترکیبی EPA/DHA یا دارونما (قرصی سرشار از روغن ذرت) را دریافت کردند، درج‌نام کردند. این مطالعه به علت تجزیه‌وتحلیل موقتی که هیچ تفاوتی را بین دو دسته‌ درمانی نشان نمی‌داد، زودهنگام خاتمه یافت.

ما به‌طورقطع نمی‌دانیم که چرا مطالعهٔ REDUCE-IT مزایایی را برای امگا 3 نشان داد، درحالی‌که مطالعهٔ STRENGTH این فواید را نداشته هست. یک احتمال این هست که نتایج مختلف شاید به علت داروهای گوناگون موردمطالعه باشد. REDUCE-IT فرمولاسیون EPA تصفیه‌شده با دوز بالا را مطالعه کرد که منتهی به سطوح بالاتر EPA شد. این مشابه نتایج مطالعه‌ای بقیه بود که نشان داد EPA خالص هم خطر وقایع قلبی را کم شدن می‌دهد. مطالعهٔ STRENGTH ترکیبی از EPA و DHA را آزمایش نمود. هیچ مطالعهٔ جلال تاکنون تأثیرات DHA خالص را به‌تنهایی بر نتایج قلبی عروقی تحلیل نکرده هست و این سؤال را برای ما خلق می‌کند که آیا DHA شاید مزایا EPA را خنثی نماید.

تکلیف چیست؟

برگردیم به بیمارانی که می‌خواهند بدانند آیا می بایست مکمل امگا 3 مصرف کنند یا خیر. با در دسترس بودن داده های امروزه، مکمل EPA خالص یا مکمل پر EPA اکثر از DHA، توصیه می‌گردد. ولی فقط به این مورد بسنده نکنید. رژیم غذایی سالم برای قلب داشته بمانید، به‌طور منظم ورزش نمایید و بقیه تغییرات سبک زندگی را که مزایا اثبات‌شده برای سلامت قلب و عروق دارد ادامه ی نمایید. درعین‌اکنون، به‌ادامه ی داده های قطعی‌تری درباره کاربرد روغن امگا 3 و اینکه چه کسی شاید زیادترین و عالی ترین فواید را از مصرف آن داشته باشد، باشیم.

منبع:

آیا امگا3 برای قلب سودمند هست؟ / آیا امگا3 برای قلب سودمند هست؟