چطور به کسانی که PTSD دارند یاری کنیم؟
اختلال استرس پس از سانحه، اختلال استرس بعد از تصادف، اختلال استرس پس از آسیب های روانی، اختلال استرس بعد از تروما عباراتی می باشد که برای شرح شرایطی با موضوع post-traumatic stress disorder (PTSD) مورد استفاده قرار می گیرد.
هنگامی که فردی از خانواده یا دوست تان با چنین شرایطی روبرو می گردد می تواند برای شما و خودش موقعیت خیلی دشوار و اگر چه خسته کننده ای باشد. تغییری که این شخص تجربه می کند می تواند نگران کننده یا ولو ترسناک باشد.
در این شرایط احتمال دارد در خصوص اتفاقاتی که برای خانواده شما و روابط تان رخ می دهد عصبانی بمانید یا به دلیل دوری از این شخص دچار اسیب روحی و روانی گردید. ولی مساله مهمی که می بایست بدانید این می باشد که شما توانایی دارید نقش مهمی در یاری به این اشخاص ایفا نمایید.
حمایت و پشتیبانی شما می تواند اختلاف بسیاری در موقعیت او خلق کند و به ریکاوری فوری ترش یاری نماید. با یاری شما، فردی که PTSD را تجربه می کند می تواند به شرایط حاضر غلبه کند و آسان تر به زندگی عادیش باز شود.
زندگی کردن با فردی که PTSD دارد:
PTSD می تواند نقش بسیاری بر روی تماس اشخاص داشته باشد. عموماً در این شرایط فهم رفتار اشخاص خیلی دشوار می باشد. احتمالاً از خودتان بپرسید چرا این شخص غیر از این مانند گذشته مهربان نیست و اکثر از گذشته حساس شده می باشد. در این شرایط حس خواهید کرد که بر روی لبه پرتگاه مسیر می روید یا با فردی زندگی می نمایید که هرگز او را نمی شناسید و برایتان غریبه می باشد.
در چنین شرایطی مجبور خواهید بود اکثر از گذشته کارهای خانه را پایان دهید، از او مراقبت نمایید یا ولو با رفتارهای خشمگینانه و مختل کننده او دست و پنجه نرم کنید.
لوگو های PTSD می تواند به از دست رفتن کسب و کار، سوء مصرف مواد و دیگر موارد بیانجامد. چنین شرایطی بر روی تمام خانواده تاثیر می گذارد و می تواند تجربه دردناکی برای اشخاص خلق کند. اگرچه مدیریت این لوگو ها به دست خویش شخص دائم دشوار نیست ولی می بایست به دلیل داشته بمانید که چنین فردی دائم نیز نمی تواند کنترلی بر روی رفتارهایش داشته باشد.
فردی که دوستش دارید و برایتان عزیز می باشد حالا دچار چالش شده و سامانه عصبی اش در وضعیت هشدار مداوم قرار دارد. همین مورد موجب می گردد این شخص به طور مداوم حس آسیب پذیری و نا امن بودن داشته باشد. چنین موقعیتی می تواند به عصبانیت، تحریک پذیری، افسردگی، عدم اطمینان و دیگر لوگو های PTSD منتهی گردد و او را از راه معمولی زندگیش باز دارد. با حمایت درست از طرف خانواده و دوستان، سامانه عصبی این شخص می تواند به شرایط معمولی بازگردد.
۶ مسیر یاری به فردی که PTSD دارد:
-
حمایت اجتماعی برایش فراهم نمایید.
کسانی که با چنین شرایطی دست و پنجه نرم می کنند امکان دارد از طرف دوستان یا اعضای خانواده طرد شوند. با اینکه می بایست به محدودیت ها و مرزهای شخصی اشخاص عزت بگذارید ولی مهربانی و حمایت شما به فردی که با اختلال استرس پس از تصادف دست و پنجه نرم می کند یاری می کند با احساساتش مبارزه کند.
در صورتی که بتوانید حمایت کافی از او داشته بمانید به او یاری خواهید کرد بر احساساتی نظیر تنهایی، بدون یار و کنار بودن، ناراحتی و نا امیدی غلبه کند.
اکثر متخصصان بر این باورند که حمایت چهره به چهره از طرف دیگران شاخص ترین فاکتور برای ریکاوری این اشخاص می باشد. اینکه بدانید چطور توانایی دارید عشق و حمایت خویش را برای این شخص بروز دهید دائم اسان نیست.
شما نمی توانید او را مجبور نمایید خوب تر گردد ولی توانایی دارید نقش مهمی در فرآیند درمانش ایفا نمایید. اینکار قابلیت پذیر نخواهد بود مگر اینکه با او وقت خرج نمایید و کنارش بمانید.
او را مجبور به حرف زدن نکنید. کسانی که با اختلال استرس پس از سانحه دست و پنجه نرم می کنند امکان دارد نتوانند در خصوص تجربیات بدشان بحث کنند. برای بعضی از اشخاص بحث کردن در خصوص تجربیات نامناسب گذشته، شرایط را بدتر می کند. در این شرایط خوب تر می باشد به او بفهمانید دائم گوش شنوایش هستید و به حرف هایش گوش می دهید.
این شخص هنگامی حس آسانی خواهد داشت که به دست شما پذیرفته گردد. این عنوان الزاما به معنای بحث کردن نیست.
با کسی که دوستش دارید کارهای نرمال و همیشگی تان را پایان دهید. این کارها همان نکاتی می باشند که هیچ ارتباطی به تجربیات نامناسب اشخاص ندارند. او را تشویق نمایید در ورزش های سرگرم کننده کسب و کار کند، به ادامه ی دوستانش برود، تفریحی که برایش کیف قسمت می باشد را پایان دهد. با نیز در کلاس های ورزشی درج نام نمایید، با نیز برقصید یا در کنار نیز به بیرون از منزل بروید و در رستوران غذا بخورید.
اجازه دهید این شخص خودش تصمیم بگیرد. کافی نیست به او بگویید چه کاری می بایست پایان دهد و چه کاری نباید پایان دهد. کسانی که با اختلال استرس پس از سانحه دست و پنجه نرم می کنند اگرچه در شرایط سختی گیر افتاده اند ولی می دانند چه شی ای آنان را آرام می کند و احساس امنیت بهشان می بخشد. پس اجازه دهید سرنخ ماجرا دست خودشان باشد. شما می بایست حمایتش نمایید و کنارش بمانید.
استرس خودتان را نیز مدیریت نمایید. هر چقدر شما در این شرایط آرام تر و متمرکزتر بمانید خوب تر توانایی دارید به شخص بیمار یاری نمایید.
صبور بمانید. فرآیند ریکاوری از این شرایط به هنگام احتیاج دارد و در برگیرنده مراحل مختلفی می باشد. پس می بایست در این شرایط مناسب اندیش بمانید و تا جایی که توانایی دارید از شخص مدنظر حمایت نمایید.
اطلاعاتی در خصوص PTSD توسط آورید. هر چقدر اطلاعاتتان در خصوص لوگو ها، اثرات و گزینه های درمانی اکثر باشد خوب تر توانایی دارید از او حمایت نمایید. می بایست بدانید او فعلا در چه شرایطی قرار دارد و از منظر او به موقعیت نگاه نمایید.
انتظار احساسات متفاوت را داشته بمانید. هنگامی که شخص در یک بحران روحی و عاطفی قرار می گیرد امکان دارد ترکیبی از احساسات متفاوت را تجربه نماید. شما به موضوع فردی که می خواهید به بیمار یاری نمایید می بایست این احساسات را بپذیرید و انتظارش را داشته بمانید. در صورتی که این شخص حس بد در مقایسه با خانواده اش دارد بدین معنی نیست که دوستشان ندارد. او فقط در شرایط استرس زایی قرار گرفته و می بایست از آن رها گردد.
-
گوش شنوای نیکی برایش بمانید
همانطور که قبلا نیز ابراز کردیم نباید فردی که با PTSD دست و پنجه نرم می کند را به بحث کردن وادار نمایید. با اینحال در صورتی که خودش تصمیم به حرف زدن گرفت، سعی نمایید بدون قضاوت کردن یا پیش داوری به حرف هایش گوش نمایید. به او بگویید که به حرف هایش تمایل دارید و برایتان شاخص می باشد او چه می گوید.
نگرانی در خصوص نصحیت کردن نداشته بمانید. همین تکاپو گوش دادن عالی ترین گزینه برای یاری به این شخص می باشد. تنها گوش نمایید و گوش شنوای نیکی برایش بمانید.
فردی که با اختلال استرس پس از تروما دست و پنجه نرم می کند امکان دارد دوست داشته باشد بارها و بارها در خصوص ایونت ناراحت کننده اش حرف بزند. این قسمتی از فرآیند درمانی می باشد. پس سعی نکنید او را از ابراز این حرف ها منصرف نمایید.
احتمالاً شنیدن این حرف ها برایتان خیلی دشوار باشد ولی به احساسات و واکنش های او عزت بگذارید. در صورتی که قضاوت نمایید یا با احساساتش مخالفت کنید او غیر از این با شما بحث نخواهد کرد.
موارد ارتباطی که می بایست از آنان پرهیز نمایید:
- سعی نکنید جواب های راحت ای به او بدهید یا اینکه بگویید تمام مورد نیکو می باشد و هیچ ایرادی وجود ندارد.
- او را از بحث کردن در خصوص ترس ها و نگرانی هایش باز ندارید.
- نصیحت غیر منطقی و غیر کسب و کار ای نداشته بمانید. به او نگویید چه کاری می بایست پایان دهد.
- تمام موارد اتفاق افتاده را گردن او نیندازید. او مقصر به وجود آمدن چنین شرایطی نیست.
- تجربه وحشتناک او را کوچک، غیر معتبر یا اشتباه ندانید. سعی نکنید این تجربه را انکار نمایید.
- او را تهدید نکنید و تقاضای اشتباه از او نداشته بمانید.
- کاری نکنید حس ضعف و ناتوانی داشته باشد و ذهن کند نمی تواند از پس چنین شرایطی بر بیاید.
- نگویید که خوش شانس بوده و بدتر از این برایش اتفاق نیفتاده می باشد.
- از تجربیات و احساسات شخصی خویش صحبتی نکنید.
-
اطمینان و امنیت را دوباره برایش بسازید
تروما یا اتفاقات وحشتناک می تواند دید اشخاص به جهان را دگرگونی دهد و او را در موقعیت ترسناک و خطرناکی قرار دهد. چنین شرایطی به توانایی شخص برای اطمینان به سایرین و ولو اطمینان به خودش لطمه می زند. هر کاری که توانایی دارید پایان دهید تا او دوباره احساس امنیت و اطمینان را توسط آورد. تعهد خودتان به تماس را نشان دهید. اجازه دهید بداند کنارش هستید و دائم حمایتش می نمایید.
برنامه های روتینی خلق نمایید: برنامه های زمانبندی قابل پیش گویی و سازمان بندی شده به او یاری می کند احساس پایداری و امنیت را دوباره توسط اورد. خلق برنامه های روتین می تواند به معنای یاری در خریداری خانه یا پایان دادن کارهای خانه باشد. شما توانایی دارید هنگام های منظمی برای خوردن وعده های غذایی خلق نمایید یا در دیگر موقعیت ها کنارش بمانید.
تا جایی که توانایی دارید استرس را در منزل کمتر نمایید: مطمئن شوید که او موقعیت امن و آسانی در منزل دارد و حس آرامش می کند.
در خصوص آینده بحث نمایید و برنامه ریزی کنید: اینکار به کسانی که PTSD دارند یاری می کند دید مناسب تری در مقایسه با اینده داشته باشند.
به نقل از هایی که می دهید وفا نمایید: برای اینکه بتوانید احساس اطمینان را در این شخص خلق نمایید می بایست قابل اطمینان بمانید. در صورتی که قولی به او می دهید به این قول وفادار بمانید و در راهتان ثابت گام بمانید.
نقاط قوت او را خاص تر کنید: به او بگویید که باورش دارید و می دانید او می تواند از چنین شرایط استرس زایی عبور کند. به تمام پیروزی ها، دستاوردها و نقاط مثبتی که دارد اشاره نمایید.
او را تشویق نمایید به یک مجموعه حمایتی ملحق گردد: قرار گرفتن در جمعی که تمام شان حس یکسان و مشابهی دارند به شخص مبتلا به اختلال استرس پس از تصادف یاری می کند کمتر حس تنهایی و اسیب پذیری نماید.
-
محرک ها را مدیریت نمایید و بشناسید
محرک هر شی ای می تواند باشد. شخص، موقعیت، اشیا یا محل اعلا می تواند یادآور تجربه وحشتناکی باشد که او در آن قرار گرفته بود. چنین شرایطی موجب بروز لوگو های PTSD می گردد و خاطرات نامناسب گذشته را دوباره به یاد شخص می اندازد.
گاهی از اوقات محرک ها تماماً واضح و روشن می باشند. به موضوع نمونه دیدن یک سرباز نظامی می تواند او را به یاد عزیزانش بیندازد که در جنگ از دست داده می باشد. با اینحال تمام محرک ها امکان دارد واضح و روشن نباشند.
برای شناخت بعضی از این محرک ها می بایست هنگام کافی اختصاص دهید. به عنوان مثال آهنگی که به موقع بروز ایونت پخش شده می تواند یک محرک شاخص برای او باشد. محرک ها دائم ساخته شده در خارج از کشور نیستند. احساسات داخلی وحس ها نیز می توانند لوگو های PTSD را تحریک نمایند.
محرک های ساخته شده در خارج از کشور متداول برای اختلال استرس پس از تصادف:
- مناظر، صداها یا بوهایی که به تروما مرتبط می باشند.
- اشخاص، موقعیت ها یا چیزهایی که موجب فراخوانی خاطره تروما می شوند.
- تاریخ ها یا هنگام هاص اعلا نظیر سالگردها یا موقعیت های اعلا روز.
- طبیعت (به عنوان مثال نوع خاصی از آب و هوا یا فصل).
- صحبت ها یا پوشش های خبری در خصوص تروما یا خبرهای بد در خصوص رویدادها.
- موقعیتی که موجب خلق احساس گیر افتادن در شخص می گردد (گیر کردن در ترافیک، مطب پزشک یا جاهای شلوغ).
- روابط، خانواده، مدرسه، مکان فعالیت، فشار مالی یا مذاکره ها.
- مراسم تدفین، بیمارستان، درمان های پزشکی.
محرک های داخلی متداول برای PTSD:
- ناراحتی تحویل دادنی نظیر گرسنگی، تشنگی، خستگی، بیماری و نا امیدی جنسی
- هر حسی که نشان دهنده و تداعی کننده تروماست به عنوان مثال درد، زخم قدیمی یا اسیب های مشابه
- احساسات قدرتمند خصوصاً حس درماندگی، خارج از کنترل بودن یا گیر افتادن در شرایط اعلا
- احساسات مربوط به اعضای خانواده. این شخص امکان دارد همزمان در مقایسه با عزیزانش احساس دوست داشتن، اسیب پذیری و خشم را داشته باشد.
بحث با شخص در خصوص محرک های PTSD:
از او بپرسید در گذشته برای مدیریت محرک ها از چه شی ای استفاده نموده می باشد. اینکار به شما می کند عالی ترین چاره برای مدیریت لوگو ها و محرک ها را بیابید. در چنین شرایطی توانایی دارید یک برنامه اعلا برای جواب دادن به محرک ها را در آینده ترتیب دهید.
به کنار او در خصوص کارهایی که می بایست به موقع بروز کابوس شبانه، یاد آوری ایونت تلخ یا حمله پانیک می بایست پایان دهید بحث نمایید. داشتن یک برنامه از گذشته به شما یاری می کند از وحشت او بکاهید.
چطور می توان به فردی که یاد خاطرات تلخش افتاده یا حمله پانیک را تجربه نموده یاری کرد؟
در طول فلش بک، اشخاص اکثراً حس جدا شدن دارند. به عنوان مثال حس می کنند غیر از این به بدنشان تعلق ندارند. هر شی ای که به فروکش شدن این حس منتهی گردد خیلی یاری کننده خواهد بود.
- به او بگویید که این فقط یک فلش بک یا تداعی از لحظات سخت گذشته می باشد و واقعیت ندارد. بگویید غیر از این قرار نیست شرایط گذشته را دوباره تجربه کند.
- به او یاری نمایید به اطرافش دقت کند. به عنوان مثال از او بخواهید به اطراف اتاق نگاهی بیندازید و چیزهایی که می بیند را با صدای بلند شرح کند.
- او را تشویق نمایید تنفس عمیق و آرام بکشد. اینکار به کم شدن احساسات بد یاری می کند.
- از حرکات ناگهانی یا هر شی ای که موجب ترسش گردد خودداری نمایید.
- گذشته از لمس کردنش او را آگاه نمایید. لمس کردن این شخص یا گذاشتن بازو در اطراف شخص می تواند احساس گیر افتادن را در او خلق کند. پس اینکار را پایان ندهید.
-
خشم و هیجان زدگی اش را مدیریت نمایید
اختلال استرس پس از تصادف می تواند مدیریت حس اشخاص را دشوار سازد. در صورتی که فردی در خانواده تان با چنین شرایطی روبروست، امکان دارد با احساسات مختلفی نظیر تحریک پذیری، دگرگونی تولید و خو و بروز خشم دست و پنجه نرم کند.
کسانی که از PTSD رنج می برند، در استرس مداوم تحویل دادنی و عاطفی زندگی می کنند. از آنجایی که آنان عموماً در خوابیدن نیز چالش دارند مدام حس خستگی دارند و از دید تحویل دادنی نیز با مشکلاتی روبرو می شوند.
آنان ولو امکان دارد به استرس های معمولی زندگی نیز واکنش خیلی تند و شدیدی نشان دهند. برای اکثر اشخاص مبتلا به PTSD، خشم پوششی برای دیگر احساسات نظیر غم، درماندگی و حس گناه خواهد بود. خشم به آنان یاری می کند حس قدرت داشته باشند و غیر از این احساس ضعیف بودن یا اسیب پذیری را تجربه ننمایند.
به ادامه ی لوگو هایی بمانید که ابراز کننده خشم اوست. به عنوان مثال هنگامی که فک خویش را حرکت می دهد، با صدای بلندتر بحث می کند یا به ناگهان تحریک می گردد. به محض دیدن لوگو های ابتدایی سعی نمایید او را از موقعیت حاضر دور نمایید.
سعی نمایید آرام بمانید: در طول این دوره از بروز موارد عاطفی، خوب تر می باشد آرام بمانید. اینکار به خلق احساس امنیت در او یاری می کند و از بدتر شدن شرایط می کاهد.
به او فضای ارامی بدهید: سعی نمایید او را از ازدحام و حس گیر افتادن در یک موقعیت نامناسب دور نمایید. اینکار موجب می گردد او احساس آرامش داشته باشد.
از او بپرسید چطور توانایی دارید کمکش نمایید: به عنوان مثال بگویید: حالا چه کاری می توانم برایت پایان دهم؟ اینکار به او یاری می کند از موقعیتی که در آن گیر نموده کمی دور گردد.
در نخست و گذشته از هر شی ای به امنیت ذهن نمایید: در صورتی که شخص مدنظر علی رغم تمام کوشش های شما ناراحت و خشمگین بود، خانه را ترک نمایید یا خودتان را در اتاقی محبوس کنید. در صورتی که ذهن می نمایید او قرار می باشد به خودش اسیب بزند با اورژانس ارتباط بگیرید.
به او یاری نمایید خشمش را کنترل کند: خشم یک حس سالم و طبیعی می باشد ولی در صورتی که به یک عنوان مزمن و خارج از کنترل جایگزین گردد می تواند عواقب جدی بر روی روابط شخص، سلامت و حالات روحی اش داشته باشد. به او یاری نمایید خشمش را کنترل کند. چاره های سالمی برای مدیریت و بروز این احساسات به او یاد بدهید.
-
از خودتان مراقبت نمایید
در صورتی که تمام زندگی خویش را خرج یاری به شخص مبتلا به PTSD نمایید غیر از این سلامت روحی و جسمی کافی برای تداوم مسیر نخواهید داشت. امکان دارد در این شرایط خودتان نیز با لوگو های تروما دست و پنجه نرم نمایید.
عموماً زمانی آدمیزاد ها بیشتر از مقدار به قصه های غم انگیز گوش می دهند یا لوگو های مختل کننده ای نظیر فلش بک ها را می بینند خودشان نیز درگیر چنین شرایطی می شوند.
هرچقدر حس خستگی و ناراحتی زیادتری داشته بمانید اکثر در معرض این عنوان خواهید بود. برای اینکه قدرت کافی برای محافظت از عزیزتان را داشته بمانید می بایست این خطر را کمتر نمایید و از خودتان اکثر از گذشته محافظت و مراقبت کنید.
از نیازهای جسمی خویش محافظت نمایید: خواب کافی داشته بمانید، به طور منظم ورزش نمایید، درست غذا بخورید و موارد تحویل دادنی خویش را درمان نمایید
سامانه حمایتی خویش را پرورش دهید: از دیگر اعضای خانواده یا دوستان قابل اطمینان، درمانگر یا مجموعه حمایتی بهره ببرید. در خصوص احساسات تان بحث کنید.
برای زندگی خودتان نیز وقت بگذارید: دوستان، تفریحی ها و تکاپو هایی که خوشحال تان می کند را متوقف نکنید. می بایست به زندگی تان تداوم دهید.
مسئولیت پذیری را فراگیری دهید: از دیگر اعضای خانواده و دوستان خویش یاری بخواهید. اینکار به شما یاری می کند وقت استراحت کافی داشته بمانید. می بایست به ادامه ی تفریحی های خودتان نیز بمانید.
مرزها و محدودیت هایی تنظیم نمایید: در خصوص کارهایی که توانایی دارید برای این شخص پایان دهید اصل بین بمانید. محدودیت های خویش را بشناسید، با اعضای خانواده کنش دو طرفه باقی نمایید و از دیگر اشخاص نیز یاری بگیرید.شما به تنهایی نمی توانید از عهده تمام کارها بر بیایید. پس یاری بگیرید و از هدایت های اشخاص بهره ببرید.