با اشکال صفات شخصیتی اساسی مانوس شوید
زیادتر روانشناسان امروزی بر این باورند که ۵ بعد شخصیتی وجود دارد که اکثراً به آن ۵ ویژگی شخصیتی قابل توجه میگویند. صفات شخصیتی صفتهای دایمی هستند که فرد در زیادتر زمان ها آنان را از خویش نشان میدهد. عموماًً صفات شخصیتی از رفتار استنباط میشود. ۵ مورد از صفات شخصیتی قابل توجه که به دست این نظریه تشریح داده میگردد در برگیرنده برونگرایی،گشودگی به تجربه(یا همان روشنفکری)،توافق پذیری،وظیفه مداری و روان نژند(روان رنجوری) هست. نظریه صفات کوشش میکند شمار دقیق صفات شخصیتی حاضر را پیدا کند و در طبقه بندیهای متفاوت جای دهد. نظریههای ابتدایی مورد های متنوعی از صفات محتمل را پیشنهاد نموده اند که بعضی از آنان در برگیرنده لیست ۴۰۰۰ موردی گوردون آلپورت، ۱۶ فاکتور شخصیتی ریموند کتل و نظریه سه فاکتوری هانس آیزنک هست. با این وجود بعضی از محققان بر این باورند که نظریه کتل زیاد پیچیده و نظریه آیزنک زیاد محدود هست. به همین علت نظریه ۵ فاکتوری فراگیری داده شد تا صفات شخصیتی قابل توجه در آن تشریح داده گردد.
۵ بعد قابل توجه شخصیت چیست؟
امروزه زیادتر محققان بر این باورند که ۵ ویژگی شخصیتی اساسی وجود دارد. شواهد این نظریه در طول ۵۰ سال گذشته رشد و فراگیری یافته هست. نخستین کوششها برای پیدا کردن این صفات به سال ۱۹۴۹ بر میشود. ۵ ویژگی شخصیتی قابل توجه طبقه بندیهای برتر و گسترده ای می باشند که صفات هر کدام از آدمیزادها را تشریح میدهند. با اینکه تحقیقات بسیاری برای پشتیبانی از این طرح ۵ فاکتوری وجود دارد ولی محققان تا الان حول برچسب گذاری دقیق هر کدام از ابعاد توافق ندارند. با این وجود این ۵ طبقه بندی به شکل زیر تشریح داده میشوند:
۱.برونگرایی:
برونگرایی تحریک پذیری، اجتماعی بودن، پرحرفی، اعلام وجود و طیف وسیعی از ابراز عاطفی هست. کسانی که برونگرا می باشند دوست دارند انرژی مورد احتیاج خویش را از موقعیتهای اجتماعی توسط آورند. کسانی که کمتر برونگرا می باشند (یا در طبقه بندی درونگرا قرار می گیرند) کوشش میکنند با احتیاط زیادتر رفتار کنند.
۲.توافق پذیری:
این بعد شخصیتی در برگیرنده صفاتی مثل اطمینان، نوع دوستی، مهربانی، محبت و بقیه رفتارهای موافق اجتماعی هست. کسانی که توافق پذیری بالایی دارند کوشش میکنند در زیادتر کارها مشارکت داشته باشند. این در حالیست که کسانی با توافق پذیری کمتر ، رقابتی تر می باشند.
۳.وظیفه مداری:
صفتهای اساسی این بعد در برگیرنده ارزش بالایی از ذهن، کنترل و رفتارهای مرتبط با نیت هست. کسانی که وظیفه مدار می باشند سازمان یافته تر عمل میکنند و زیادتر از سایرین به جزییات توجه میکنند.
۴.روان رنجوری یا روان نژند:
روان نژند یا روان رنجوری یک ویژگی شخصیتی هست که بر پایه ی غم و اندوه، دمدمی مزاج بودن و بی ثباتی عاطفی معین میگردد. کسانی که چنین صفت شخصیتی دارند عموماً نوسانات خلقی،اضطراب، دمدمی مزاج بودن، تحریک پذیری و غم و اندوه را تجربه میکنند. کسانی که روان رنجوری کمتری دارند ثبات عاطفی و احساسی زیادتری دارند.
۵.گشودگی:
این ویژگی شخصیتی صفتهایی مثل خیال پردازی و بینش را دارد. کسانی که این ویژگی را دارند اکثراً طیف وسیعی از تمایلات و علایق را خواهند داشت. این اشخاص کنجکاو ، خلاق و ماجراجو می باشند. در برابر کسانی که گشودگی کمتری دارند اکثراً سنتی تر اندیشه میکنند و امکان دارد با افکار انتزاعی مبارزه نمایند.
می بایست به این مساله دقت داشته شوید که هر کدام از این ۵ فاکتوری که ابراز کردیم محدوده ای بین دو مقدار را نشان میدهند. به موضوع نمونه برونگرایی نشان دهنده طیفی بین برونگرایی افراطی و درونگرایی افراطی هست. در جهان اصلی زیادتر اشخاص جایی بین دو انتهای قطب هر بعد قرار میگیرند.
تحقیقات اعمال شده حول ۵ ویژگی شخصیتی قابل توجه:
McCrae و همکارانش دریافته اند که ۵ ویژگی شخصیتی قابل توجه بین المللی می باشند. مطالعه ای در این عرصه اعمال شده هست که اشخاص را در ۵۰ فرهنگ متفاوت مورد وارسی قرار داده هست. بر پایه ی تحقیقات اعمال شده، زیادتر روانشناسان امروزی بر این باورند که ۵ بعد شخصیتی قابل توجه نه فقط بین المللی می باشند بلکه ریشه و پایه ی بیولوژیکی دارند. روانشناسی به نام دیوید باس مشروح نیکوتر و زیادتری را حول صفات شخصیتی ابراز نموده هست. این روانشناس ابراز میکند که صفات شخصیتی نشان دهنده مرغوبیتهای مهمی می باشند که حضور اشخاص در اجتماع را شمایل میدهند.
دستاورد گیری:
مکرر به علت داشته شوید که رفتار هر انسانی در برگیرنده تعاملی هست که بین شخصیت او و متغیرهای موقعیتی رخ میدهند. موقعیتی که شخص در آن قرار دارد نقش زیاد مهمی در رشد آدمیزاد بازی میکند. با اینحال در زیادتر مورد های اشخاص جوابهایی را به شرایط حاضر میدهند که با صفات و شخصیت آنان موافق و سازگار هست. این ابعاد طیف وسیعی از شخصیت آدمیزادها را پوشش میدهد. تحقیقات نشان میدهد که چنین دسته بندیهایی از مشخصههای انسانی در زیادتر اشخاص دیده میگردد. به موضوع نمونه کسانی که اجتماعی می باشند زیادتر حرف میزنند. پس، شخصیت یک عنوان پیچیده و متغیر هست.