آتروپین, مورد ها استفاده و عوارض جانبی
آتروپین Atropine
مورد ها استفاده آتروپین
آتروپین در درمان اسپاسم پیلور و اسپاسم مجرای گوارشی استفاده می‌گردد. ضمناً کنار با مرفین برای درمان اختلال‌های اسپاسمی مجاری صفراوی، قولنج کلیه، درمان قاعدگی دردناک و شب ادراری به شغل می‌رود. از این دارو برای کم شدن گرفتگی عضلات روده به موقع عکسبرداری، کم شدن ترشحات بزاق و ترشحات دستگاه تنفسی پیش از بیهوشی استفاده می‌گردد. آتروپین برای پیشگیری از برادیکاردی و ایست سینوسی و کمی فشار خون ناشی از سوکسینیل کولین کاربرد دارد و ضمناً به منزله ی پادزهر برای درمان مسمومیت با مهار کننده‌های کولین استراز سان سموم ارگانو فسفر کاربرد دارد. این دارو به کنار نئو ستیگمین یا پیرید ستیگمین در بر طرف آثار مسدود کننده‌های عصبی-عضلانی و درمان بیماری پارکینسون مصرف می‌گردد.
مکانیسم تاثیر آتروپین
این دارو تاثیر داروی استیل کولین را بر گیرنده‌های موسکارینی مهار می‌کند و سپس می‌تواند روی عضلات صاف، گیرنده‌های پس عقده‌ای میوکارد، گره سینوسی، دهلیزی و دهلیزی-بطنی، غدد مترشحه برون ریز، حرکت دستگاه گوارش و تنوس میزنای و مثانه تاثیر بگذارد. به علت وجود همین تاثیر در مغز، برای درمان سرگیجه و پارکینسون هم تجویز می‌گردد. در کل، مقادیر کم این دارو، موجب ترشحات بزاق، تعریق و غدد برون‌ریز می‌گردد. لکن تجمع آن موجب گشاد شدن مردمک‌ها و بیشتر شدن سرعت ضربان قلب می‌گردد.
فارماکوکینتیک
آتروپین، به آسانی از راه دستگاه گوارش جذب می‌گردد و در کبد جایگزین به آنزیم می‌گردد. این دارو در همه بدن انتشار می‌یابد و به آسانی از سد خونی-مغزی عبور می‌کند. مدت هنگام اثربخشی آن خیلی کوتاه هست و ۳۰ تا ۵۰ درصد از دارو، از راه کلیه‌ها دفع می‌گردد. نیمه عمر حذف آتروپین از بدن ۲/۵ ساعت می‌‌باشد.
مورد ها منع مصرف آتروپین
این دارو در گلوکوم با زاویه بسته نباید مصرف گردد.
هشدارها
۱. نوزادان و کودکان به عوارض سمی آتروپین حسا‌س‌تر می باشند و در شکل مصرف مقادیر بالا، امکان دارد واکنش‌های متناقض در آنان دیدن گردد.
۲. به علت کم شدن عمل تعریق، دمای بدن بیشتر شدن می‌یابد.
۳. احتمال بروز هیجان، تحریک پذیری و نارسایی حافظه‌ای در سالمندان وجود دارد.
۴. این دارو در بیماران مبتلا به آریتمی قلبی، فقدان تنوس دستگاه گوارش، احتباس ادرار، ابهت پروستات، کولیت اولسراتیو و گلوکوم و ضمناً در دوران بارداری و شیردهی می بایست با احتیاط مصرف گردد.
عوارض جانبی آتروپین
از عوارض شایع این دارو می‌توان به یبوست، خشکی دهان، بینی، گلو و پوست، بروز سخت در بلع، گشاد شدن مردمک‌ها، دوبینی، برادیکاری، تاکیکاردی و کم شدن تعرق اشاره کرد.
تداخل دارویی
مصرف همزمان این دارو با گلوکوکورتیکویدها و هالوپریدول می‌تواند موجب بیشتر شدن فشار داخل چشم گردد. در شکل مصرف همزمان آن با داروهای آنتی هیستامین وسایرداروهای ضد موسکارینی، دیسو پیرامید، فنوتیازین‌ها و داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای، اثرات آنتی موسکارینی تشدید می‌شوند. ضمناً مصرف همزمان آتروپین با داروهای ضد میاستنی موجب کم شدن هرچه زیادتر تحرک روده می‌گردد.
موارد قابل توصیه
۱. پس از مصرف این دارو از رفتن به مکان های گرم و سامان کوشش بدنی شدید خودداری گردد.
۲. احتمال بروز اختلال دید و حساسیت به نور وجود دارد.
۳. احتمال خشکی دهان، بینی یا گلو پس از مصرف این دارو وجود دارد.
۴. وارد کردن وریدی آتروپین می بایست به آهستگی شکل گیرد.
میزان مصرف آتروپین
بزرگسالان: این دارو به منزله ی ضد موسکارینی، در هر ۴ تا ۶ ساعت به میزان ۰/۴ تا ۰/۶ میلی گرم به شکل عضلانی، وریدی یا زیر جلدی وارد کردن می‌گردد. لکن به منزله ی ضد اریتمی هر ۱ تا ۲ ساعت به میزان ۰/۴ تا ۱ میلی‌گرم یا حداکثر تا ۲ میلی‌گرم، وارد کردن می‌گردد.برای پیشگیری از ترشح بیشتر از مقدار بزاق، هر ۰/۵ تا ۱ ساعت، میزان ۰/۲ تا ۰/۶ میلی گرم از این دارو وارد کردن می‌گردد.
ضمناً پیش از سامان عمل‌های جراحی، میزان ۰/۶ تا ۱/۲ میلی گرم به طور همزمان با ۰/۵ تا ۲ میلی‌گرم نئوستیگمین به شکل وریدی وارد کردن می‌گردد. به علاوه، در مسمومیت کورار، به منزله ی پادزهر مهار کننده‌های کولین استراز، میزان ۲ تا ۴ میلی‌گرم به شکل وریدی وارد کردن می‌گردد. ضمناً تا هنگام رفع شدن علایم موسکارینی و یا بروز علایم مسمومیت، هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، میزان ۲ میلی‌گرم وارد کردن می‌گردد.
کودکان: برای کودکان، به منزله ی ضد اریتمی، هر ۴ تا ۶ ساعت، میزان (حداکثر ۰/۴ میلی‌گرم) ۰/۰۱ تا ۰/۰۳ به شکل وریدی وارد کردن می‌گردد. برای جلو گیری از ترشح بیشتر از مقدار بزاق و ترشحات مجاری تنفسی هم، در نوزادانی با وزن زیر ۳ کیلوگرم، پیش از بیهوشی بین ۰/۱ تا ۰/۶ میلی گرم استفاده می‌گردد. به منزله ی پادزهر مهارکننده‌های کولین استراز اول ۱ میلی گرم به شکل وریدی یا عضلانی وارد کردن می‌گردد و ضمناً هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، میزان ۰/۵ تا ۱ میلی گرم وارد کردن می‌گردد.
شکل های دارویی آتروپین
Injection(as sulfate: ۰.۵ mg/ml)۱۰mg/۱۰ml
جمع آوری:مجموعه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع:salamatism.com