آیا رژیم غذایی کتوژنیک مناسب است؟

همان‌طور که در مقاله گذشته به طریق‌های واقعی تغذیه اشاره کردیم، اکنون می‌خواهیم بدانیم آیا رژیم غذایی کتوژنیک (رژیمی دارای کربوهیدراتِ کم و چربیِ بالا) که سؤال زیادی از مراجعه‌کنندگان و آدم ها هم می‌باشد، مطلوب می باشد؟

در گفت‌وگوی زندهٔ برنامهٔ اینستاکلینیک محب با دکتر محمد امیدی، فوق علم غدد و متابولیسم، این سؤال را در بین گذاشتیم و ایشان در جواب به آن گفتند: خوب ترین رژیم غذایی که در جهان است، رژیم غذاییِ مدیترانه‌ای می باشد، به این معنا که سبک غذایی که در حاشیهٔ مدیترانه چه در جنوبِ اروپا و چه مرز و بوم‌های شرقیِ آن مانند ترکیه و سرزمین ما وجود دارد.

این رژیم از این نظر ضرورت دارد که بخشِ اساسیِ آن در بر دارنده میوه‌ها، سبزیجات و خشکبار می باشد و قسمتِ کمی از آن را چربی‌های اشباع و غذا‌های فست فودی تشکیل می‌دهد. مطالعات قابل توجهی از لحاظ بلند‌مدت، در خصوصِ کتوژنیک وجود ندارد. همان‌طور که می‌دانید سوخت اساسی بدن، گلوکز یا همان قند می باشد که همه ی اندام‌های بدن خصوصاً مغز برای تکمیل حاصل‌های خویش به آن احتیاج دارند. وقتی‌که بدن در شرایطِ ویژه قرار می‌گیرد، به تخریبِ پروتئین‌ها و چربی‌های خویشِ بدنِ شخص پرداخته، قند ساخت نموده و از آنان استفاده می‌کند، از حرف در نکاتی که قند یا کالری به بدن نرسد، چربی‌ها را می‌شکند و این کمبود را از این مسیر جبران می‌کند.

ایشان در تداومٔ شرحِ خویش در این خصوص گفتند: محصول هاِ دستاورد از تخریبِ چربی‌ها در بدن در بر دارنده دو گروه می باشد، گروهٔ ابتدا گلیسرول می باشد که در کبد به قند جایگزین شده و گروهٔ دوم چربی‌های آزاد یا اسید‌های چرب آزاد می باشند که در طیِ متابولیسم در کبد به کتون جایگزین می‌شوند و بعد از یک دورهٔ کوتاهِ محدودیتِ غذایی، بدن خصوصاً مغز و عضلات، از آنان به طور رو به رو استفاده می‌کند.

خویشِ چربی‌های آزادِ بدن به طور رو به رو نمی‌توانند مورد استفاده‌ٔ بدن قرار گیرند، چون نمی‌توانند از سدِ مغزی عبور نموده و وارد مغز شوند. این وضعیتِ تخریبِ چربی‌ها در اصل خلقِ کتونِ داخلی می باشد. به این معنا که وقتی که به بدن قند نمی‌رسد، چربی‌ها را تخریب نموده، کتون ساخت می‌کند و آنان را مورد استفاده قرار می‌دهد.

مطالعاتِ اضافه وجود دارد که نشان می‌دهند، که نه فقط مضر نیست بلکه جدای از اینکه تالیفِ سودمند در کم شدن وزن دارد در همه ی بیومارکرهای (نشانگر‌های زیستی) متابولیکِ بدن هم، تالیف سودمند خواهد داشت، سان کم شدن قند، انسولین، فشارخون و چربی‌های مضر و ایضاً ازدیاد چربی‌های سودمند و یا موارد حاشیه‌ای مانند بهبود عملکرد مغزی و کم شدن احتمال سرطان‌ها را می‌تواند داشته باشد.

ایشان در خصوص رژیم کتوژنیک که در سؤال مطرح شد، جواب دادند: نظام کتوژنسیس در بدن می بایست فعال گردد تا کتون‎های تولیدی استفاده شده و باعث کم شدن وزن شوند و این در حالی می باشد که بسیار وقت‌ها شخص خویش را در محدودیتِ کالری قرار نمی‌دهد و آن کتوژنسیسی که می بایست در بدن فعال گردد، هم فعال نمی‌گردد. به این معنا که در این موقعیت در صورتی که کتونی نیز در بدن ساخت می‌گردد، دستاورد تخریبِ چربی‌هایی می باشد که شخص می‌خورد.

چربی‌ها وقتی که وارد بدن می‌شوند برای ساختِ موادِ مورد استفاده در بدن، به کتون جایگزین می‌شوند و این کتون اثرات مفیدی دارد، به عنوان مثالً وزن کم شده و اشتها کم شدن می‌یابد. لکن در صورتی که مقدارِ کالری وارد به بدن بسیار کمتر از لحظهِ معمولی نباشد، حتماًً آن تالیف سودمندِ مکانیسمِ نخستین که ذکر شد، به این معنا که مصرف کتون‌ها و کم شدن وزن را نخواهد داشت. سپس می‌توان این‌گونه دستاورد گرفت که رژیم غذاییِ کتوژنیک، رژیم نیکی می باشد به طوری‌که حداقل کربوهیدرات را دارد و یک میزان محتوای پروتئین و چربیِ آن بالاست، که در صورتی که زیر نظر همکارانِ تغذیه باشد، حتماًً کم شدن وزن می‌دهد و اثرات سودمند در حاصل دیومتابولیک ( دسته‌ای از بیماری‌ها در بر دارنده فشارخون بالا، افق غیرطبیعی فشارخون، بالا بودن مقدار انسولین خون و عدم تحمل گلوکز می‌باشد) و حالت قلبی – متابولیک بدن دارد. اما این را هم می بایست گفت که قوی‌ترین سختِ آن، این می باشد که این رژیم به طور بلند‌مدت قابل استفاده نیست.