با غذا چی بخوریم

سالاد، ماست، شور، ترشی یا سبزی‌خوردن؟ شما عادت به خوردن کدام یک از این خوراکی‌ها با غذاهای اساسی‌تان دارید؟

آیا می‌دانید که در خصوص هریک از این مواد غذایی، بایدها و نبایدهایی مطرح هست و شما نمی‌توانید بدون محدودیت، هرچقدر که دلتان خواست، آنان را در کنار غذای خویش داشته بمانید؟ در صفحه «سفره سالم» این هفته به وارسی نیکی و بدی این چاشنی‌ها یا کنار بشقابی‌ها می‌پردازیم…


شور و ترشی

اقسام ترشی و شوریی جزو خوراکی‌های طعم‌دهنده و اشتهاآور شمرده می‌شوند. با این حساب، اشخاص سالمی که کمی بدغذا می باشند و اشتهای چندانی به خوردن ندارند، می‌توانند با دنبال کردن اقسام ترشی‌ها و شورها با غذاهای اساسی خویش، اشتهایشان را تحریک کنند و غذای زیادتری بخورند.

اگر چه، این توصیه زیادتر برای اشخاص لاغر و کم‌غذا مطرح می‌گردد و به‌طور حتم، اشخاص چاق با گذاشتن شور و ترشی در کنار بشقاب اساسی غذای خویش، پرخوری زیادتری خواهند کرد و به‌طور حتم،‌ ایراد چاقی و افزوده‌وزنشان نیز تشدید خواهد شد.

از طرف بعدی، شورها شامل نمک بالایی می باشند و مصرفشان به اشخاص مبتلا به فشارخون، بیماران قلبی و بعضی از بیماران کلیوی و آنهایی که پزشک معالجشان برایشان محدودیت‌هایی در مصرف نمک در نظر گرفته هست نیز توصیه نمی‌گردد.

علاوه بر اینکه پیشنهاد مصرف ترشی دنبال غذا نیز برای اشخاص مبتلا به زخم‌های گوارشی چندان مطرح نیست به علت احتمال تشدید بیماری با مصرف ترشی‌های شامل سرکه یا آبغوره برای چنین بیمارانی، وجود خواهد داشت.

هیچ وقت فراموش نکنید ولو اشخاص سالم نیز می بایست حجم مطلوب و متعادلی از شوروترشی را با وعده‌های غذایی خویش مصرف کنند. این حجم متعادل می‌تواند مقابل با حدود 2 تا 3 قاشق مرباخوری باشد. زیاده‌روی در مصرف شورها موجب وارد شدن حجم بالایی از نمک به بدن و کم‌آبی بدن می‌گردد.


ماست

ماست‌ها اقسام مختلفی دارند؛ از ماست‌های راحت گرفته تا اقسام طعم‌دار آنان یا ماست و موسیر و ماست و خیار که طرفداران بسیاری نیز بین ما ایرانی‌ها دارد.

ماست، منبع نیکی برای دریافت کلسیم و پروتئین هست و خیار نیز یک صیفی کم‌کالری و سرشار از آب شمرده می‌گردد.

به این ترتیب، دنبال کردن ظرف کوچکی از ماست و خیار با غذاهای اساسی، ایرادی خلق نخواهد کرد. کسانی که مبتلا به چاقی و افزوده‌وزن می باشند، می‌توانند سالاد یا ماست و خیار خویش را به‌جای دنبال غذا، گذشته از غذا مصرف کنند.

این شغل موجب پرشدن حجمی از معده می‌گردد و از آنجا که یکی از واکنش‌های سیری، پرشدن حجم معده هست، در نتیجه اشتهای این اشخاص برای خرج وعده‌ اساسی غذایی کم شدن پیدا می‌کند و آنان غذای کمتری می‌خورند.

اگر چه، نیکوتر هست این را نیز بدانید که اقسام ماست‌ها همچون بقیه لبنیات، شامل پروتئین‌های خاصی می باشند که روی جذب آهن در دسترس در گوشت‌ها نتیجه نا مناسب می‌گذارند.

این نوع پروتئین‌ها ولو در جذب آهن «هِم»، اختلال خلق می‌کنند. از این‌رو، اشخاص مبتلا به کم‌خونی، خانم‌ها و دخترخانم‌ها می‌توانند ماست یا ماست‌وخیار خویش را با فاصله‌ای از غذای اساسی خویش میل کنند و این خوراکی را درست، دنبال با غذا نخورند.

در کنار این بخوانید: طرز تهیه ماست خانگی

سبزی و سالاد

یکی بعدی از کناربشقابی‌های محبوب در کشور ما، سالاد شیرازی هست. شما می‌توانید برای بالا بردن قیمت تغذیه‌ای سالاد شیرازی و وعده اساسی غذایی خویش، مقداری آبلیمو، آبغوره یا آب‌نارنج جدید به این سالاد سنتی افزوده نمایید.

ویتامین C فراوان در دسترس در لیمو، غوره و نارنج، به جذب نیکوتر عناصر دوظرفیتی در دسترس در غذا همچون آهن، هم یاری می‌کند. با این حساب، اشخاص سالم می‌توانند غذاهای شامل گوشت را با سالاد شیرازی میل کنند.

مساله مهمی که در خصوص این سالاد وجود دارد، این هست که با چاشنی‌های ترش طعم‌دار می‌گردد و مصرف آن می‌تواند برای اشخاص مبتلا به مشكل‌های گوارشی همچون زخم یا التهاب معده،‌ ایراد‌ساز بتوان.

از طرف بعدی، به اشخاص مبتلا به ناراحتی‌های گوارشی توصیه می‌گردد رژیم غذایی کم‌فیبر نیز داشته باشند. با این حساب، مصرف اقسام سالاد (سالاد کاهو یا سالاد صیفی‌ها)، ماست و خیار و ولو سبزی خوردن می بایست برای آنان با محدودیت‌هایی دنبال باشد. شوربختانه بعضی اشخاص عادت به مصرف سالاد کاهو یا ولو سالاد شیرازی با سس مایونز فراوان دارند.

این عادت خطا می‌تواند به‌مرور وقت، موجب ابتلا به افزوده‌وزن و چاقی یا بالارفتن چربی خون بتوان. کسانی که ایراد گوارشی یا افزوده‌وزن ندارند، می‌توانند سالاد کاهو را با مقداری آبلیمو یا آب نارنج جدید و میزان کمی روغن زیتون یا کنجد، طعم‌دار کنند.


نظر طب سنتی در خصوص مصرف سالاد با غذا

دکتر رسول چوپانی، حرفه ای طب سنتی و عضو هیات‌علمی دانشکده طب سنتی دانشگاه علم های‌پزشکی شهید بهشتی در دومین سمینار حرفه ای طب سنتی در عرصه اصلاح سبک زندگی، پافشاری کرد که تداخل‌های غذایی موجب خلق اختلال در دستگاه گوارشی و سوءهضم می‌شوند:

«بر مبنای مطالعه‌های سامان شده در طب سنتی یکی از بدترین عادت‌های خوراکی این هست که تعدادی غذای گوناگون از لحاظ رنگ، طعم و مرغوبیت را در یک نوبت غذایی مصرف کنیم.»

بر مبنای این اطلاق، نیکوتر هست که مصرف اقسام سالاد ‌دنبال غذای اساسی تاحد ممکن محدود و مصرف سالادها به کمی گذشته یا بعد از خرج غذای اساسی، موکول بتوان.

دکتر چوپانی به این مساله نیز اشاره کرد که مصرف یکی، دو بار سالاد ‌دنبال غذا، ایرادی خلق نمی‌کند لیکن استمرار این عادت، می‌تواند موارد گوارشی مختلفی را در درازمدت برای اشخاص به وجود بیاورد.

وی پافشاری داشت که دو غذای سرد، گرم، لزج، نفاخ و قابض نباید همزمان باهم مصرف شوند.

به عقیده این حرفه ای طب سنتی، تداخل غذاها با یكدیگر موجب هضم ناقص، خلق اختلال در هضم و در آخر اثرهای سوء بر دستگاه گوارش می‌گردد. از این‌رو، می بایست با مدیریت در مصرف غذا، شرایط ابتلا به ناراحتی‌های گوارشی و عوارض ناشی از آن را برای خودمان خلق نکنیم.

در کنار این بخوانید: لیست غذاهای سالم